Fartuchy na bębny jazdy były elementem ozdobno-dekoracyjnym wykonanym z tkaniny. Bardzo często przyjmował barwy konkretnych regimentów, co widać na obrazie Johanna Mocka „Kampament na polach wilanowskich i czerniakowie w 1732 roku”. Piechota gwardii na tym obrazie ma fartuchy przy bębnach srebrno pąsowe, dragoni królowej zielono pąsowe, dragoni królewicza jasnozielone. Zazwyczaj fartuchy były wycinane w zęby […]
Archive for 22 maja, 2024
Szponton piechoty z okresu panowania Augusta III
Szponton składa się z trzech części: żeleźca (grotu), tulei oraz drzewca. Żeleźce wykonane symetrycznie z ością biegnącą przez środek. Długość grotu osiąga 22 cm, a w najszerszej części ma 7,7 cm. Kształt grotu zbliżony do trójkąta równoramiennego z wytrawioną koroną po obu stronach pod którą znajdują się inicjały AR [Augustus Rex]. W części dolnej grotu, […]
Bagnet – rys historyczny
Bagnet – krótka broń sieczna, zbliżona kształtem do noża lub puginału, przeznaczony kłucia rzadziej do cięcia, mocowana u wylotu lufy karabinu. Nazwa bagnet, po francusku baїonette, wywodzi się od miasta Bayonne w południowo-zachodniej Francji, gdzie wytwarzano pierwsze bagnety. Pierwsze bagnety pojawiły się w armii francuskiej w połowie XVII wieku za sprawą markiza de Puysegur’a, dowódcy […]
Siodło koronacyjne Stanisława Leszczyńskiego z 1704 roku
Prezentowany eksponat jest związany z osobą Stanisława Leszczyńskiego (1677 – 1766), który zapisał się w historii Polski jako kontrkandydat do tronu obu Wettinów. Zgodnie z tradycją jest to siodło koronacyjne Stanisława Leszczyńskiego z 1705 roku. Bogato zdobione, co widać w szczególności przy łękach, które pokryte zostały blachą srebrną dodatkowo pozłacaną. Na blachach wprowadzony motyw roślinny, […]
Cukiernica wykonana przez Tadeusza Kościuszkę w niewoli petersburskiej
Po klęsce w bitwie maciejowickiej (10 października 1794 roku), Kościuszko dostał się do (trwającej dwa lata) niewoli rosyjskiej. Ciekawostką, o której milczą standardowe podręczniki historii, jest istotna informacja, że naczelnik był osobą wybitnie uzdolnioną w zakresie prac manualnych. Wachlarz jego umiejętności był niezwykle szeroki, a dla nas – współczesnych – zaskakujący zarazem. Omawiana cukiernica stanowi […]
Kawaleria Narodowa
Kawaleria liniowa Rzeczpospolitej Obojga Narodów utworzona w 1775 roku decyzją sejmu rozbiorowego obradującego w latach 1773-1775. Powstanie Kawalerii Narodowej było wynikiem reformy mającej na celu podniesienie wartości bojowej jazdy narodowego autoramentu, składającej się dotąd z chorągwi husarskich i pancernych. Formacje te miały anachroniczną strukturę i nikłą wartość bojową, czego dowiodła Wielka Wojna Północna 1700-1721, czy […]
Portret „Stanisław Chomętowski, hetman polny koronny”; malarz nieznany
Portret Stanisława Chomętowskiego pędzla nieznanego malarza, olej na płótnie o wymiarach 72×60 cm; namalowany w okresie pomiędzy końcem 1726, a połową 1728 roku. Datowanie można oprzeć na pewnych wydarzeniach z życia Stanisława Chomętowskiego, szczególnie na nominacji na hetmana polnego koronnego. Funkcję tę sprawował w latach 1726 – 1728. Postać hetmana przedstawiona od pasa w górę, […]
Medal „Za dosłużone wciąż 18 lat w iednymże regimencie”
Króla Stanisław August Poniatowski doceniał potrzebę nagradzania za szczególne czyny oficerów i prostych żołnierzy. Starał się wynagradzać szczególnie tych, którzy pełnili wzorowo służbę, co miało podnieść morale i zachęcić młodzież do wstępowania w szeregi wojska narodowego. Już w początkach swego panowania ustanowił specjalne znaki dla żołnierzy i podoficerów za długoletnią służbę. Były to medale „Za […]
Szabla polska „multanka”
Głownia europejska, starsza od oprawy rękojeści, XVII-wieczna, prawdopodobnie styryjska, dł. 645 mm, szer. u nasady 36 mm; grub. 6 mm, krzywizna 43 mm, szlifowana obustronnie w trzy bruzdy przygrzbietowe dł. ok. 530 mm, biegnące od nasady do połowy obosiecznego pióra. Grzbiet płaski, pióro obosieczne, sztych decentryczny. Koniec sztychu ułamany. Pomiędzy górną bruzdą przygrzbietową a grzbietem […]
Mundur Towarzysza Kawalerii Narodowej, lata 1790-1794
Mundur składa się z czapki, kurtki i pasa wraz z szablą. Czapka rogata, wykonana z sukna w kolorze karmazynowym, otok stanowi wełnianą imitację czarnego baranka. Po lewej stronie przymocowany mosiężny, pozłacany krzyż kawalerski na filcowej podkładce; krzyż nie od kompletu, pierwotnie należał do towarzysza pułku straży przedniej. Kurtka sukienna, tzw. kroju polskiego, niegdyś granatowa, obecnie […]
