Portret Stanisława Chomętowskiego pędzla nieznanego malarza, olej na płótnie o wymiarach 72×60 cm; namalowany w okresie pomiędzy końcem 1726, a połową 1728 roku. Datowanie można oprzeć na pewnych wydarzeniach z życia Stanisława Chomętowskiego, szczególnie na nominacji na hetmana polnego koronnego. Funkcję tę sprawował w latach 1726 – 1728.
Postać hetmana przedstawiona od pasa w górę, lekko obrócona w lewo. Na sobie ma włożoną zbroję, najprawdopodobniej zachodnioeuropejskiego typu wykończoną rozetami i na krawędziach złoceniami. Zbroja w owym czasie stanowiła odpowiednik dopiero co kształtującego się munduru generalskiego, stanowiła symbol władzy zwierzchniej nad armią. Na prawym ramieniu, spinką ozdobioną szlachetnymi kamieniami, w kształcie kwiatu spięty czerwony płaszcz zarzucony na zbroję. Na płaszczu przyszyta gwiazda Orderu Orła Białego z nałożonym na niej krzyżem kawalerskim z hasłem po łacinie Pro Fide, Lege et Rege po przetłumaczeniu oznaczające : Za wiarę, prawo i króla – umieszczone na ramieniach. Pod płaszczem, na zbroi widoczna jest błękitna wstęga Orderu Orła Białego, biegnąca od lewego ramienia do prawego boku. W lewej ręce Stanisław Chomętowski trzyma buławę, pozłacaną, nabijana klejnotami ułożonymi w formę kwiatów. Na środku głowicy umieszczony zapewne herb rodziny Chomętowskich, czyli LIS. Buława w XVIII wieku była symbolem hetmana, który stał na czele armii Rzeczypospolitej. Wobec tego hetmani czy to koronni czy litewscy portretowali się z tą oznaką władzy hetmańskiej, również nanosili jej symbol na sztandary czy wykorzystywali w oficjalnej korespondencji na pieczęciach.

Stanisław Chomętowski, syn Marcjana herbu Lis, zwolennika Augusta II Mocnego urodzony w 1673 roku. Służył zapewne w początkowym okresie w chorągwi pancernej swojego ojca. Za poparcie jakiego udzielił Marcjan Chomętowski Augustowi II Mocnemu Stanisław otrzymał starostwo radomskie. Tak naprawdę swoje talenty wojskowe ujawnił w wojnie ze Szwcją (1700 – 1721). W maju 1704 brał udział w konfederacji sandomierskiej popierającej panującego Augusta II Mocnego przeciw kontrkandydatowi wystawionemu przez Szwedów na konfederacji warszawskiej – Stanisławowi Leszczyńskiemu. Brał czynny udział w wojnie domowej toczonej w latach 1704 – 1706. Od 1706 roku nominowany na wojewodę mazowieckiego. W latach 1712- 1714 został mianowany głównym posłem w poselstwie wysłanym do Turcji. Jego zadaniem była próba nakłonienia władcy Imperium Otomańskiego do wydalenia Karola XII z terytorium swojego państwa na którym schronił się monarcha szwedzki po przegranej kampanii 1709 roku. Ostatecznie 22 kwietnia 1714 roku podpisany został traktat między Rzeczpospolitą a Turcją. Polacy przystali na warunki traktatu rosyjsko-tureckiego podpisanego w Adrianopolu w 1711roku, w zamian władca Turcji zrezygnował z zmian zapisów w traktacie karłowickim z 1699 roku. Dodatkowymi warunkami było opuszczenie ziem Rzeczypospolitej przez armię Cara Piotra I, a Karol XII miał opuścić terytorium Turcji z gwarancją przez Polskę. W latach 1719 – 1720 posłował do Moskwy, skąd wrócił przekonany o potrzebie ścisłej współpracy z państwem Carów. Za swoje zasługi w 1725 roku został marszałkiem nadwornym koronnym, a następnie w latach 1726-1728 hetmanem polnym koronnym. Zmarł w 1728 roku.

Jarosław Godlewski