Początkowo husarze w ogóle nie używali skrzydeł – pierwszy przekaz ikonograficzny – obraz Bitwa pod Orszą w 1514 roku – ukazuje ich jako lekką jazdę bez pancerzy i skrzydeł. Skrzydła pojawiły się w husarii dopiero w połowie XVI wieku – umieszczane były na tarczach. Od tego czasu stały się wyróżnikiem husarii, która powoli przekształcała się […]
Archive for 22 maja, 2024
Skrzydła husarskie
Początkowo husarze w ogóle nie używali skrzydeł – pierwszy przekaz ikonograficzny – obraz Bitwa pod Orszą w 1514 roku – ukazuje ich jako lekką jazdę bez pancerzy i skrzydeł. Skrzydła pojawiły się w husarii dopiero w połowie XVI wieku – umieszczane były na tarczach. Od tego czasu stały się wyróżnikiem husarii, która powoli przekształcała się […]
Szabla w oprawie polskiej z głownią ruską
Jelec krzyżowo-kabłąkowo-tarczowy; tarczka tylko od wewnętrznej strony, zaopatrzona w paluch. Kabłąk załamany pod kątem rozwartym, zaokrągla się ku głowicy (nie jest z nią połączony). Głowica w kształcie migdała, kapturek nie dochodzi do jelca. Trzon rękojeści obciągnięty karmazynowym aksamitem. Głownia płasko ciągniona, z piórem. Na głowni znajduje się, nabijane złotem wyobrażenie Marii Panny z Dzieciątkiem, a […]
Karacena
Karacena to zbroja husarska z żelaznych łusek przynitowanych do skórzanego podkładu – kaftana. Nasi przodkowie, będący pewni swych sarmackich korzeni dostrzegli jej pierwowzór na rzymskich kolumnach triumfalnych cesarzy Trajana i Marka Aureliusza. W takie zbroje byli odziani przedstawieni na nich pokonani wojownicy sarmaccy. Głównym powodem ich powstania była chęć wyróżnienia się rycerzy polskich spośród wszystkich […]
Obraz: „Karol X Gustaw w walce z Tatarami w bitwie pod Warszawą 1656 roku”, malował Jana Filipa Lempke
Jan Filip Lempke stworzył serię obrazów batalistycznych na zlecenie dworu szwedzkiego, na który przybył około 1683 roku. Pochodził z Norymbergii, która od 1219 roku do 1806 roku była wolnym miastem Rzeszy. Urodził się w 1631 roku, studiował w Hamburgu, a następnie w Rzymie. W 1683 roku, Karol IX, zaprasza go na swój dwór, żeby upamiętnił […]
Wojsko powiatowe w XVII wieku
Wojska ziem i województw zwane potocznie żołnierzem powiatowym w pierwszej formie, jeszcze nie ujętej rozporządzeniami konstytucji sejmowych pojawiły się w latach 1525 – 1526, kiedy to część województwa przejęła finansowanie niektórych chorągwi obrony potocznej. Z punktu widzenia prawnego status wojsk powiatowych unormowały dopiero konstytucje z lat 1539 oraz 1567, kiedy to pozostawiono wybór rotmistrzów (dowódców) […]
Arkebuz wielkiego rozbójnika Melchiora Gedlofa
Z najdawniejszych czasów zachowało się niewiele przykładów broni, o której możemy bez wątpienia powiedzieć, że służyła do dokonania zbrodni. Jednym z najciekawszych zabytków tego rodzaju jest arkebuz strzelecki z połowy XVII wieku znajdujący się w zbiorach Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. Jest to broń wykonana bardzo starannie, pozbawiona wszelkich ozdób, sprawiająca wrażenie broni o charakterze […]
Płomień od trąbki Gwardii Władysława IV Wazy
Być może płomień przynależał do gwardii koronnej Władysława IV. Formacja tego typu w armii Rzeczypospolitej wywodzi swój rodowód z chorągwi nadwornych, których początkowym zadaniem była ochrona monarchy. Od sejmu 1590 roku i rozdzielenia skarbu nadwornego od państwowego oddziały gwardii stały się jednostkami prywatnymi króla utrzymywanymi z tak zwanych dóbr stołowych. Konstytucja sejmowa z 1607 roku […]
Łoże oktawy kartauny z połowy XVII wieku
Łoże do armat jest podstawą działa i służyło jako podstawa mocowanej na nim lufy w czasie toczonych bitew. Już od momentu powstania artylerii konstruowano łoża, które wówczas zwano lawetami. Na przełomie XIV-XV wieku łoże przybrało kształt drewnianego kloca z zamocowaną nieruchomo lufą. Okazały się jednak bardzo nieporęczne, a przemiany w taktyce oraz rozwój broni wymusiły […]
Partyzana gwardii Władysława IV Wazy
Gwardia królewska wywodzi swój rodowód z chorągwi nadwornych, których początkowym zadaniem była ochrona monarchy. Od sejmu 1590 roku i rozdzielenia skarbu nadwornego od państwowego oddziały gwardii stały się jednostkami prywatnymi króla utrzymywanymi z tak zwanych dóbr stołowych. Konstytucja sejmowa z 1607 roku uściśla organizacje, zasady powołania i funkcjonowania tego typu formacji. Jednakże liczebność gwardii określiła […]
