Jan Filip Lempke stworzył serię obrazów batalistycznych na zlecenie dworu szwedzkiego, na który przybył około 1683 roku. Pochodził z Norymbergii, która od 1219 roku do 1806 roku była wolnym miastem Rzeszy. Urodził się w 1631 roku, studiował w Hamburgu, a następnie w Rzymie. W 1683 roku, Karol IX, zaprasza go na swój dwór, żeby upamiętnił sceny batalistyczne z udziałem monarchów szwedzkich. Przy swoich dziełach konsultował się zapewne z twórcą licznych rycin Erikiem Dahlberghiem. Miedzy innymi jest twórcą takich obrazów jak : Bitwa pod Halmstad; Bitwa pod Lundzm; Bitwa pod Warszawą. Większość jego prac znajduje się na zamku Drottningholm. Zmarł 13 kwietnia 1711 w Sztokholmie.
Obraz powstał zapewne w wyniku opowieści, jakie mógł jeszcze usłyszeć od weteranów wojny z Rzeczypospolitą toczoną w latach 1655 -1660, w Polsce zwaną mianem „Potopu”. Dokładnie obraz przedstawia jeden z epizodów trzydniowej bitwy warszawskiej toczonej w dniach 28-30 lipca 1656 roku, a uściślając wydarzenia, które miało miejsce drugiego dnia tej bitwy, tj. 29 lipca 1656 roku. Drugiego dnia bitwy zgodnie z założeniami Tatarzy skierowali się z Nieporętu na Białołękę w celu obejścia armii brandenbursko-szwedzkiej i uderzenia na nią od tyłu, podczas gdy od czoła miało zaatakować wojsko polsko – litewskie. Oddziały elektorskie obsadziły wzgórza pod Białołęką, co zabezpieczyło flankę maszerującej armii sojuszniczej. W godzinach popołudniowych na obóz szwedzko-brandenburski spadł atak Tatarów. Karol X Gustaw zmuszony został do rzucenia przeciwko nim kilku regimentów rajtarii pod wodzą Gustawa Horna. Sam również najprawdopodobniej brał udział w potyczce prowadząc do ataku jeden z kornetów. Wówczas to mogło dojść do sytuacji przedstawionej na obrazie Jana Filipa Lempke.
Zgodnie z przekazem Karol X Gustaw wraz ze swoim adiutantem kapitanem Transfeldem stawili czoło siedmiu Tatarom, z czego czterech zabił król Szwecji. Na pierwszym planie na ziemi leżą dwaj z powalonych przez króla Tatarów. Na pierwszym planie także znajduje się Karol X Gustaw broniący się szpadą przeciwko Tatarowi godzącemu w niego bronią drzewcową. Inny Tatar przedstawiony jest z obnażoną szablą. Po prawej stronie przedstawiony uciekający Tatar. Wszyscy Tatarzy mają przyczepione pojedyncze skrzydło, nie posiadają uzbrojenia ochronnego. Ubiór w stylu wschodnim. Po lewej nadjeżdżający oficer z pomocą z oddziałem rajtarii, najprawdopodobniej jeden z oddziałów wchodzących w skład regimentów dowodzonych przez Gustawa Horna. Szwedzcy żołnierze włacznie z królem noszą charakterystyczny ubiór typowy dla Europy zachodniej z widocznymi koletami, które w owym okresem stały się obowiązkowym oporządzeniem wojskowym. W głębi widać Tatarów strzelających z łuków i szarżujących na nich rajtarów.
Obraz namalowany na zamówienie Karola XI w roku 1684.
Wymiary:
57,5 x 67,5 cm
Jarosław Godlewski