Rzeczypospolita na początku drugiej połowy XVII w. znalazła się trudnej sytuacji polityczno-militarnej. Osamotniona musiała zmagać się od 1648 r. z powstaniem Bohdana Chmielnickiego, a następnie od 1654 r. toczyła wojnę z Rosją, która objęła protektoratem kozaków. W wyniku działań wojennych 1655 r. po raz pierwszy w historii wojska rosyjskie zajęły Wilno, a następnie Kowno i Grodno. Sytuacja militarna Litwy była tragiczna. Skarb był pusty, a nieliczne wojsko, było dowodzone przez skłóconych ze sobą hetmanów. Wielkie Księstwo Litewskie nie mogło również liczyć na pomoc Korony, zmagającej się, zarówno z wojskami rosyjskimi i kozackimi na południowym-wschodzie, jak i ze Szwedami wkraczającymi od północy. Hetman litewski Janusz Radziwiłł wiedział, że wkroczenie wojsk szwedzkich na ziemie litewskie to kwestia czasu, dlatego postanowił zawrzeć układ z monarchą szwedzkim, Karolem X Gustawem. Liczył on, że w wyniku nowego ładu politycznego, wrośnie znaczenie rodu Radziwiłłów, a on sam sięgnie po najwyższą władzę na Litwie. Swój zamiar ogłosił podczas zjazdu szlachty litewskiej w Kiejdanach. Szlachta litewska zadecydowała, że zamiast zbrojnego oporu przyjmie protekcję szwedzką. Oznaczało to, że Litwini zerwą unię z Królestwem Polskim i zawrą unię personalną ze Szwecją. Same warunki negocjowano przez prawie 3 miesiące, a pozycję litewską osłabiło stanowisko części armii litewskiej, która pozostała wierna królowi polskiemu Janowi Kazimierzowi. Reakcją Szwedów na to było zajęcie Żmudzi i powiatu upickiego, niezajętych dotychczas przez Moskwę. Ostatecznie rozmowy sfinalizowano 20 października 1655 r. w obozie pod Kiejdanami. Traktat, zredagowany w imieniu całego Księstwa, podpisali magnaci litewscy oraz około tysiąca przedstawicieli rodów szlacheckich. Na jego mocy zerwano unię z Koroną i wypowiedziano posłuszeństwo Janowi Kazimierzowi. Jednocześnie zawarto unię ze Szwecją, a na tronie wielkoksiążęcym zasiadł Karol X. Na Litwie miał rezydować przedstawiciel króla szwedzkiego. Nie wprowadzano żadnych zmian ustrojowych w państwie, ani w prawach stanowych, ani w religijnych. W nowej unii Wielkie Księstwo było silnie uzależnione od swojego protektora. Nieakceptująca nowego układu szlachta sformowała opozycję i podjęła otwartą walkę z najeźdźcami i wojskami wiernymi Radziwiłłowi. Już pod koniec 1655 r. bunt przeciwko rządom szwedzkim na Litwie ogarnął większość terytorium Księstwa.