Nowa siedziba Muzeum Wojska Polskiego w Cytadeli Warszawskiej
-
Zadzwoń do nas
Sekretariat 261-878-056
Recepcja 261-877-014 -
Godziny otwarcia
Poniedziałek - Niedziela: nieczynne
-
21 lipca 1655 r. armia szwedzka przekroczyła granice Rzeczypospolitej rozpoczynając wojnę polsko-szwedzką, toczącą się w latach 1655-1660, zwaną powszechnie „potopem szwedzkim”. Już dwa dni później siły szwedzkie dowodzone przez Arvida Wittenberga (ok. 15 tys. żołnierzy oraz ponad 50 dział) stanęły pod Ujściem, gdzie nadciągnęło wielkopolskie pospolite ruszenie. Siły polskie pod dowództwem wojewody poznańskiego Krzysztofa Opalińskiego oraz wojewody kaliskiego Andrzeja Grudzińskiego liczyły ok. 12 tys. pospolitego ruszenia i 1000 piechoty. Przeprawę nad rzeką obsadziła polska piechota. Na barkach pospolitego ruszenia i wspierającej szlachtę oddziałów piechoty łanowej spoczęła obrona przepraw na Notecią. Zgromadzone siły polskie miały powstrzymać Szwedów do czasu przybycia głównych sił króla polskiego Jana II Kazimierza. Szwedzi, nie chcąc tracić żołnierzy podczas szturmów, ustawili działa naprzeciw szańców polskich i zaczęli ostrzał. Polacy zostali zmuszeni do opuszczenia swoich pozycji. Wówczas Szwedzi podciągnęli działa i zaczęli ostrzeliwać polską jazdę, znajdującą się po drugiej stronie rzeki. Równocześnie część sił nieprzyjacielskich obeszła polskie skrzydła. Gdy tylko szlachta dowiedziała się o manewrze szwedzkim, zapanował chaos i panika. Dowództwo polskie zdecydowało się rozpocząć negocjacje. 25 lipca podpisano kapitulację, na mocy której Karol X Gustaw otrzymywał pełnię władzy nad województwem poznańskim i kaliskim. Kapitulacja pospolitego ruszenia z województw wielkopolskich zaprzepaściła wszystkie plany obronne Jana Kazimierza, pozostawiając ziemie północno zachodnie państwa na łup wrogiej armii. Sama kapitulacja wpłynęła na morale polskich wojsk, dygnitarzy państwowych oraz samego króla Jana II Kazimierza. Chaos panujący w polskim dowództwie ułatwił szybkie zajęcie Wielkopolski przez Szwedów oraz umożliwił połączenie się armii Wittenberga z oddziałami króla szwedzkiego, Karola X maszerującymi z Pomorza. Był to początek zwycięskiego pochodu wojsk szwedzkich, które bez większego oporu opanowały większość ziem koronnych.