19 października 1813 r. w nurtach rzeki Elstery zginął dowódca armii Księstwa Warszawskiego, sprawujący jednocześnie dowództwo VIII Korpusu Wielkiej Armii cesarza Napoleona, ks. Józef Poniatowski. Wydarzenie to miało miejsce ostatniego dnia bitwy pod Lipskiem, zakończonej klęską cesarza Francuzów. Z pogromu ocalało jedynie 5500 żołnierzy polskich. Śmierć ks. Józefa oraz odrębność narodowa i organizacyjna oddziałów dawnej armii Księstwa Warszawskiego postawiły problem następstwa dowództwa nad wojskami polskimi. Z racji starszeństwa, początkowo dowództwo objął gen. Michał Sokolnicki, który przebywał wówczas wśród oddziałów armii Księstwa. Z powodu intryg gen. Jana Krukowieckiego, został on jednak zmuszony do ustąpienia i zastąpił go gen. dyw. ks. Paweł Antoni Sułkowski. Młody i nie cieszący się wielkim autorytetem, niespełna trzydziestoletni generał, łatwo ulegał manipulacjom i nie potrafił opanować sytuacji po klęsce lipskiej. Szerzyły się intrygi, a dezercja w wojsku przybrała niepokojące rozmiary. W tej trudnej sytuacji gen. Sułkowski, zdecydował się złożyć przysięgę, że nie pójdzie dalej na zachód jak do Renu wobec oficerów, których część uważała sprawę Napoleona za przegraną. Z tego powodu Napoleon postanowił powierzyć dowództwo resztek armii bohaterowi insurekcji kościuszkowskiej i twórcy Legionów Polskich gen. dyw. Janowi Henrykowi Dąbrowskiemu. Sędziwy, prawie siedemdziesięcioletni generał, mimo złego stanu zdrowia i problemów z oczami po kilkukrotnych namowach, ostatecznie objął dowództwo nad przerzedzonymi szeregami polskimi. Gen. Dąbrowski położył zasługi w organizacji armii Księstwa Warszawskiego, w której służył od listopada 1806 r. Podczas wojny z Austrią w 1809 r. odniósł niemałe sukcesy, a w czasie wyprawy na Rosję w 1812 r. dowodził 17. Dywizją w V Korpusie Wielkiej Armii (polskim). Oddziały te odznaczyły się w walkach pod Borysowem i nad Berezyną. Książę Józef Poniatowski, zazdrosny o Dąbrowskiego, który cieszył się dużą popularnością i szacunkiem w społeczeństwie, marginalizował jego znaczenie i rolę. Po śmierci księcia w bitwie pod Lipskiem Dąbrowski dowodził wojskami dawnego Księstwa Warszawskiego przez całą kampanię francuską w 1814 r. Po abdykacji Napoleona i po utworzeniu, na mocy decyzji kongresu wiedeńskiego, z części ziem Księstwa Warszawskiego, pozostającego w unii personalnej z Rosją Królestwa Polskiego, wrócił do kraju i uczestniczył w pracach przy utworzeniu armii nowego państwa. Zmarł w 1818 r.