Bitwa pod Mohaczem.

Bitwę tę stoczyły wojska węgierskie króla Ludwika II Jagiellończyka z wojskami tureckimi sułtana Sulejmana Wspaniałego. Odmowa wypłacenia ogromnego haraczu, jaki sułtan turecki zażądał od Węgrów stała się powodem wybuchu wojny węgiersko-tureckiej. Młody, zaledwie 20-letni król Ludwik, mimo zabiegów dyplomatycznych nie uzyskał pomocy ani od papieża, ani od swojego szwagra Ferdynanda Habsburga. Również Polska, nie chcąc ściągnąć na siebie najazdu tureckiego, oficjalnie nie udzieliła pomocy. Króla węgierskiego (bratanka ówczesnego władcy Polski Zygmunta I Starego) wsparł jednak tysiącpięćsetosobowy oddział posiłkowy polskiej piechoty rotmistrza Lenarta Gnojeńskiego, złożony głównie z ochotników. Z powodu szybkiego marszu silnej armii tureckiej (ok. 50-60 tys. żołnierzy), Ludwik zdołał skoncentrować tylko część sił (ok. 25 tys. w tym połowę stanowiła jazda) i nie czekając na posiłki chorwackie Krzysztofa Frankopana (ok. 5 tys.) i siedmiogrodzkie Jana Zapolyi (ok. 8 tys.) wyruszył naprzeciw wojskom sułtańskim. Do spotkania wrogich armii doszło nad Dunajem w pobliżu miasta Mohacz. Dowódca polskich ochotników Lenart Gnojeński, ze względu na dużą przewagę liczebną Turków, zaproponował stoczenie bitwy obronnej w oparciu o warowny obóz. Król Ludwik II zdecydował się jednak na rozegranie bitwy na równinie, gdzie główna rola miała przypadła jeździe. W centrum węgierskiego szyku ustawiono lekką jazdę, a za nią piechotę wraz z nieliczną artylerią. Flanki szyku chroniły oddziały ciężkiej jazdy. Armia turecka podzielona była na duże ugrupowania. Lewe skrzydło zajmowały kolejne rzuty lekkiej jazdy nieregularnej, ciężka jazda spahisów rumelijskich wreszcie korpus janczarów wzmocniony silną artylerią. Na prawym skrzydle ustawiła się reszta piechoty tureckiej wraz z ciężką jazdę anatolijską. Bitwę po kilkugodzinnym oczekiwaniu rozpoczęli Węgrzy, ścierając się w centrum z lekką jazdą turecką. By przełamać szyki tureckie ciężka jazda węgierska zatoczyła łuk i uderzyła na jazdę rumelijską, zmuszając ją do odwrotu. Natarcie to załamało się pod ogniem silnej artylerii tureckiej i janczarów. Próbujących wycofać się na pozycje wyjściowe Węgrów, zaatakowały wcześniej rozproszone oddziały jazdy tureckiej. Klęska prawego skrzydła spowodowała, że armia Ludwika II rozpoczęła odwrót w kierunku przepraw na Dunaju, który przerodził się w ucieczkę, gdy uderzyła na te oddziały jazda anatolijska. Starcie na polach pod Mohaczem zakończyło się kompletną klęską węgierską. Zginął Ludwik II Jagiellończyk, który utopił się w trakcie przeprawy. Śmierć władcy zakończyła panowanie dynastii Jagiellonów w Czechach i na Węgrzech, a królestwo Węgier w wyniku wojny domowej i interwencji Ferdynanda I Habsburga i Sulejmana Wspaniałego rozpadło się na trzy części: osmańską (Węgry południowe i centralne, na czele ze stołeczną Budą), habsburską (północne i zachodnie skrawki Węgier) i Siedmiogród, który od 1541 r. został podległym Turcji księstwem. W konsekwencji większa część ludność węgierskiej znalazła się pod zwierzchnictwem tureckim aż do początków XVIII w.

Skip to content