Nowa siedziba Muzeum Wojska Polskiego w Cytadeli Warszawskiej
1454
Mieszczanie gdańscy biorący udział w powstaniu przeciw Zakonowi opanowali krzyżacki zamek. Komtur domowy gdański Konrad Pfersfelder nie mając nadziei na odsiecz oddał warownię bez walki. Rada Głównego Miasta nakazała jej zburzenie.

Mieszczanie gdańscy biorący udział w powstaniu przeciw Zakonowi opanowali krzyżacki zamek. Komtur domowy gdański Konrad Pfersfelder nie mając nadziei na odsiecz oddał warownię bez walki. Rada Głównego Miasta nakazała jej zburzenie.

Inkorporacja Prus do Królestwa Polskiego.
Inkorporacja Prus do Królestwa Polskiego.

6 lutego 1454 r. w Prusach i na Pomorzu Gdańskim wybuchło zbrojne powstanie miast i rycerstwa zrzeszonych w Związku Pruskim, wymierzone w Zakon Krzyżacki. Powodem niezadowolenia była polityka fiskalna i konflikty z administracją Zakonu. Powstańcy opanowali szereg miast i zamków z Gdańskiem i Toruniem na czele. Wczesną wiosną do Krakowa wyruszyła delegacja przedstawicieli zbuntowanych mieszczan i rycerzy. 6 marca delegaci uroczycie złożyli hołd lenny królowi Kazimierzowi Jagiellończykowi, który wbrew radom doradców, wystawił akt inkorporacji Prus…
Read More

Król Polski Kazimierz IV Jagiellończyk przyjął przysięgę wierności od stanów księstwa oświęcimskiego. Inkorporację księstwa potwierdził sejm w Nowym Korczynie.

Król Polski Kazimierz IV Jagiellończyk przyjął przysięgę wierności od stanów księstwa oświęcimskiego. Inkorporację księstwa potwierdził sejm w Nowym Korczynie.

Na początku wojny trzynastoletniej wojska gdańskie oblegające Malbork zostały pobite przez Krzyżaków pod Kałdowem i w pobliskim lesie warnowskim. Gdańszczanie stracili kilkuset zabitych i rannych, ponieśli też znaczne straty materialne. Zwycięzcy w zdoby

Na początku wojny trzynastoletniej wojska gdańskie oblegające Malbork zostały pobite przez Krzyżaków pod Kałdowem i w pobliskim lesie warnowskim. Gdańszczanie stracili kilkuset zabitych i rannych, ponieśli też znaczne straty materialne. Zwycięzcy w zdobytym obozie zagarnęli zapasy żywności i broń, w tym 10 dział. W wyniku bitwy Zakon odzyskał panowanie na terenie Wielkich Żuław. 

Herold królewski przybył do Malborka i przekazał wielkiemu mistrzowi Ludwikowi von Erlichshausenowi formalny akt wypowiedzenia wojny przez państwo polskie. Dokument ten, antydatowany na 22 lutego 1454 r., jako motyw wypowiedzenia wojny podawał zamiar wzię

Herold królewski przybył do Malborka i przekazał wielkiemu mistrzowi Ludwikowi von Erlichshausenowi formalny akt wypowiedzenia wojny przez państwo polskie. Dokument ten, antydatowany na 22 lutego 1454 r., jako motyw wypowiedzenia wojny podawał zamiar wzięcia w obronę uciskanego społeczeństwa pruskiego, złamanie przez Krzyżaków traktatu brzeskiego z 1435 r., ograniczanie swobód kupców polskich w Prusach i ściąganie cła funtowego. Polska włączyła oficjalnie do trwającej ”wojny trzynastoletniej” z zakonem krzyżackim.

W początkowym etapie wojny trzynastoletniej z zakonem krzyżackim rycerstwo chełmińskie pod wodzą Ottona Machwica, Mikołaja Bajerskiego i Pawła z Nowej Wsi oraz żołnierze zaciężni oblegli zamek w Sztumie. Kilkumiesięczne oblężenie rozpoczęte 6 marca, dzięk

W początkowym etapie wojny trzynastoletniej z zakonem krzyżackim rycerstwo chełmińskie pod wodzą Ottona Machwica, Mikołaja Bajerskiego i Pawła z Nowej Wsi oraz żołnierze zaciężni oblegli zamek w Sztumie. Kilkumiesięczne oblężenie rozpoczęte 6 marca, dzięki obronnemu położeniu zamku przeciągało się. W trakcie walk oblegający otrzymali posiłki z Gdańska, a nowym dowódcą wojsk królewskich został wojewoda chełmiński Augustyn z Szewy. W końcu lipca, wobec marnych perspektyw na odsiecz, dowódca załogi krzyżackiej, wójt sztumski Mikołaj von Milwicz przystąpił…
Read More

W obozie wojskowym pod Cerekwicą niedaleko Chojnic król Kazimierz IV Jagiellończyk wydał przywilej dla szlachty wielkopolskiej. Monarcha zagwarantował w nim, że nie będzie wprowadzał nowych praw i zwoływał pospolitego ruszenia bez zgody sejmików ziemskich

W obozie wojskowym pod Cerekwicą niedaleko Chojnic król Kazimierz IV Jagiellończyk wydał przywilej dla szlachty wielkopolskiej. Monarcha zagwarantował w nim, że nie będzie wprowadzał nowych praw i zwoływał pospolitego ruszenia bez zgody sejmików ziemskich. Nowe prawo podniosło znaczenie sejmików i ograniczyło władzę królewską. Postanowienia cekwickie zostały powtórzone przez króla Kazimierza Jagiellończyka w statutach nieszawskich dla całej szlachty 11 i 12 listopada 1454 r.

Bitwa pod Chojnicami.

Polskie wojsko składające się w większości z niekarnego pospolitego ruszenia poniosło kompromitującą klęskę w starciu z lepiej wyszkolonymi oddziałami zaciężnymi zakonu krzyżackiego. Była to pierwsza duża bitwa w rozpoczynającej się wojnie trzynastoletniej pomiędzy Polską i stanami pruskimi, a zakonem krzyżackim. Przegrana wojsk królewskich oprócz dotkliwych strat spowodowała powrót części miast oraz zamków pod władzę Zakonu, osłabiła znaczenie Polski na arenie międzynarodowej, oddaliła perspektywę rychłego zakończenia konfliktu i dowiodła wyższości wojsk zaciężnych nad szlacheckim pospolitym ruszeniem.

W trakcie wojny trzynastoletniej zaciężni krzyżaccy po dwudniowym oblężeniu zajęli miasto Tczew. Bronili go mieszczanie i żołnierze popierający Związek Pruski, który prowadził wspólnie z Królestwem Polskim wojnę z zakonem krzyżackim.

W trakcie wojny trzynastoletniej zaciężni krzyżaccy po dwudniowym oblężeniu zajęli miasto Tczew. Bronili go mieszczanie i żołnierze popierający Związek Pruski, który prowadził wspólnie z Królestwem Polskim wojnę z zakonem krzyżackim.

Wielki mistrz zakonu krzyżackiego Ludwik von Erlichshausen, będący w stanie wojny z Polską a borykający się z kłopotami finansowymi, zastawił zamki i miasta pruskie wojskom zaciężnym. Umożliwiło to w przyszłości ich wykup przez Polskę. Tym sposobem właści

Wielki mistrz zakonu krzyżackiego Ludwik von Erlichshausen, będący w stanie wojny z Polską a borykający się z kłopotami finansowymi, zastawił zamki i miasta pruskie wojskom zaciężnym. Umożliwiło to w przyszłości ich wykup przez Polskę. Tym sposobem właściciela zmienił między innymi zamek w Malborku.

Przywilej Nieszawski Króla Kazimierza IV Jagiellończyka: ograniczenie władzy monarchii przez sejmiki ziemskie

Król Kazimierz IV Jagiellończyk wydał przywilej w Nieszawie (11 listopada dla Małopolski i 12 listopada dla Wielkopolski). Zakazywał on monarsze zwoływania pospolitego ruszenia bez zgody sejmików ziemskich.

1455
Bitwa pod Pruską Iławą. W trakcie wojny trzynastoletniej z zakonem krzyżackim pruskie pospolite ruszenie w liczbie ok. 2 tys. zbrojnych pod wodzą Ramsza Krzykoskiego obległo krzyżacki zamek w Pruskiej Iławie. Nad ranem 25 maja tabor oblegających został za

Bitwa pod Pruską Iławą. W trakcie wojny trzynastoletniej z zakonem krzyżackim pruskie pospolite ruszenie w liczbie ok. 2 tys. zbrojnych pod wodzą Ramsza Krzykoskiego obległo krzyżacki zamek w Pruskiej Iławie. Nad ranem 25 maja tabor oblegających został zaatakowany przez przysłaną spod Królewca odsiecz krzyżacką w liczbie 550 koni. Dowodzili nią hr. Ludwik von Heifenstein i Jan von Blanckenstein. Dzięki zaskoczeniu obrońcy taboru ponieśli całkowitą klęskę, połowa z nich zginęła, a 300 dostało się do niewoli.…
Read More

W trakcie wojny trzynastoletniej pomiędzy Polską a zakonem krzyżackim, wojska zakonne zdobyły Knipawę, jedno z trzech miast wchodzących w skład Królewca. Knipawa jako jedyna opowiedziała się czynnie po stronie Polski. Korzystając z naturalnych walorów obr

W trakcie wojny trzynastoletniej pomiędzy Polską a zakonem krzyżackim, wojska zakonne zdobyły Knipawę, jedno z trzech miast wchodzących w skład Królewca. Knipawa jako jedyna opowiedziała się czynnie po stronie Polski. Korzystając z naturalnych walorów obronnych opierała się ona przez 14 dni. Ostatecznie, w wyniku niepowodzeń polskich oraz posiłków przybyłych do oblegających, miasto poddało się po pierwszym szturmie. Do Knipawy wkroczyły krzyżackie wojska zaciężne dowodzone przez komtura elbląskiego Heinricha Reussa von Plauen. 

Chrystian I Oldenburski, władca Danii, sprzymierzony z zakonem krzyżackim, wypowiedział wojnę królowi Kazimierzowi IV Jagiellończykowi. Pochłonięty wojną ze Szwecją nie podjął jednak działań wojennych przeciw Polsce.

Chrystian I Oldenburski, władca Danii, sprzymierzony z zakonem krzyżackim, wypowiedział wojnę królowi Kazimierzowi IV Jagiellończykowi. Pochłonięty wojną ze Szwecją  nie podjął jednak działań wojennych przeciw Polsce.

1456
Bitwa pod Rynem. Chłopi i tzw. wolni w liczbie około dziewięciuset od 13 grudnia 1455 r. oblegali krzyżacki zamek w Rynie. Dowódca krzyżacki z Olsztyna zorganizował odsiecz dla ryńskiego zamku. Zaciężni krzyżaccy przybywszy z pomocą w krwawej bitwie pobil

Bitwa pod Rynem. Chłopi i tzw. wolni w liczbie około dziewięciuset od 13 grudnia 1455 r. oblegali krzyżacki zamek w Rynie. Dowódca krzyżacki z Olsztyna zorganizował odsiecz dla ryńskiego zamku. Zaciężni krzyżaccy przybywszy z pomocą w krwawej bitwie pobili oblegających.

Hołd lenny hospodara mołdawskiego. Hospodar mołdawski Piotr III Aron złożył w Suczawie hołd lenny królowi polskiemu Kazimierzowi IV Jagiellończykowi. Hołd w imieniu króla przyjęli polscy posłowie. Mołdawski władca obiecał m.in. pomoc wojskową stąd posiłko

Hołd lenny hospodara mołdawskiego. Hospodar mołdawski Piotr III Aron złożył w Suczawie hołd lenny królowi polskiemu Kazimierzowi IV Jagiellończykowi. Hołd w imieniu króla przyjęli polscy posłowie. Mołdawski władca obiecał m.in. pomoc wojskową stąd posiłkował później polskiego króla w wojnie trzynastoletniej z zakonem krzyżackim. W kwietniu 1457 r. Piotr III Aron został pokonany w bitwie przez syna jednego z poprzednich hospodarów, jego późniejszego następcę Stefana III Wielkiego i zbiegł do Polski.

W trakcie wojny trzynastoletniej pomiędzy Polską a zakonem krzyżackim nieopłaceni żołnierze zaciężni postanowili sprzedać obsadzone przez siebie warownie Zakonu królowi polskiemu. 16 sierpnia w Toruniu kanclerz Jan Gruszczyński wystawił dokument o porozum

W trakcie wojny trzynastoletniej pomiędzy Polską a zakonem krzyżackim nieopłaceni żołnierze zaciężni postanowili sprzedać obsadzone przez siebie warownie Zakonu królowi polskiemu. 16 sierpnia w Toruniu kanclerz Jan Gruszczyński wystawił dokument o porozumieniu z częścią krzyżackich żołnierzy zaciężnych. Zgodnie z jego treścią Polacy wykupili sześć miast i zamków krzyżackich, w tym Malbork. Z braku środków królowi udało się w następnym roku wykupić tylko trzy z planowanych sześciu miast. Wśród nich była stolica Zakonu – Malbork.

1457
Zajęcie Malborka. Podczas toczącej się wojny trzynastoletniej z zakonem krzyżackim, Krzyżakom zabrakło środków na opłacenie wynajętych przez siebie żołnierzy zaciężnych. Zgodnie z wcześniejszą umową nieopłacalni żołnierze mogli odsprzedać zajmowane przez

Zajęcie Malborka. Podczas toczącej się wojny trzynastoletniej z zakonem krzyżackim, Krzyżakom zabrakło środków na opłacenie wynajętych przez siebie żołnierzy zaciężnych. Zgodnie z wcześniejszą umową nieopłacalni żołnierze mogli odsprzedać zajmowane przez siebie zamki drugiej stronie konfliktu. Polsce oraz stanom pruskim udało się po długich targach i mozolnym zbieraniu środków wykupić z ich rąk trzy krzyżackie zamki: Tczew, Iławę oraz najważniejszy – Malbork. Za bardzo wysoką sumę 190 tysięcy złotych węgierskich stolica państwa zakonnego w Prusach przeszła…
Read More

Uroczysty wjazd polskiego króla Kazimierza IV Jagiellończyka do Malborka.
Uroczysty wjazd polskiego króla Kazimierza IV Jagiellończyka do Malborka.

Po klęsce wojsk polskich pod Chojnicami w 1454 r. w starciu z zaciężnymi oddziałami Zakonu Krzyżackiego, król Polski Kazimierz zdał sobie sprawę, że bez dodatkowych funduszy na nowoczesne oddziały zaciężne nie wygra konfliktu. Po przyznaniu szlachcie nowych przywilejów uzyskał on dodatkowe fundusze na prowadzenie działań wojennych przeciw Zakonowi. Wsparcia finansowego Polsce udzieliły także bogate miasta kupieckie Pomorza i Prus zbuntowane przeciwko Krzyżakom. Mając wystarczającą ilość środków finansowych król Kazimierz Jagiellończyk rozpoczął negocjacje z zaciężnymi oddziałami…
Read More

Zajęcie Tczewa. W trakcie „wojny trzynastoletniej” Polski z zakonem krzyżackim zaciężni krzyżaccy przekazali Polakom wykupiony kilka dni wcześniej Tczew i opuścili zamek zabierając ze sobą wielkiego mistrza Ludwika von Erlichshausena.

Zajęcie Tczewa. W trakcie „wojny trzynastoletniej” Polski z zakonem krzyżackim zaciężni krzyżaccy przekazali Polakom wykupiony kilka dni wcześniej Tczew i opuścili zamek zabierając ze sobą wielkiego mistrza Ludwika von Erlichshausena.

Bitwa morska pod Bornholmem. Doszło do niej w trakcie wojny trzynastoletniej pomiędzy zakonem krzyżackim a stanami pruskimi i Polską. Nocą z 14 na 15 sierpnia kaprowie gdańscy i elbląscy, mając trzy uzbrojone statki handlowe, natrafili nieopodal wyspy Bor

Bitwa morska pod Bornholmem. Doszło do niej w trakcie wojny trzynastoletniej pomiędzy zakonem krzyżackim a stanami pruskimi i Polską. Nocą z 14 na 15 sierpnia kaprowie gdańscy i elbląscy, mając trzy uzbrojone statki handlowe, natrafili nieopodal wyspy Bornholm na flotę duńsko-inflancką złożoną z 16 statków, które wypłynęły z Rewla. Wywiązała się bitwa, w wyniku której kaprom udało się zatopić 6 okrętów, drugie tyle opanować a ponadto zabić 300 nieprzyjaciół. Wśród wziętych do niewoli znalazło się…
Read More

Zaciężny dowódca krzyżacki Bernard Szumborski z pomocą mieszczan zajął miasto Malbork. W polskich rękach pozostał jednak nadal zamek malborski obsadzony przez załogę starosty Oldrzycha Czerwonki.

Zaciężny dowódca krzyżacki Bernard Szumborski z pomocą mieszczan zajął miasto Malbork. W polskich rękach pozostał jednak nadal zamek malborski obsadzony przez załogę starosty Oldrzycha Czerwonki.

1458
W trakcie wojny trzynastoletniej z zakonem krzyżackim wojska polskie zmierzające pod Malbork obległy zamek w Papowie Biskupim. Dowódca wojsk polskich Piotr z Szamotuł początkowo nie zamierzał szturmować fortyfikacji, lecz gdy na mury zaczęła wspinać się c

W trakcie wojny trzynastoletniej z zakonem krzyżackim wojska polskie zmierzające pod Malbork obległy zamek w Papowie Biskupim. Dowódca wojsk polskich Piotr z Szamotuł początkowo nie zamierzał szturmować fortyfikacji, lecz gdy na mury zaczęła wspinać się czeladź i woźnice, także rycerstwo przystąpiło do szturmu. Pięćdziesięciopięcioosobowa załoga zaciężnych krzyżackich w krótkim czasie skapitulowała. Ocalali obrońcy opuścili zamek, który został wkrótce splądrowany i zniszczony.

W Gdańsku zawarty został rozejm pomiędzy Polską a wspierającą Krzyżaków Danią. Delegacji polskiej przewodniczył starosta malborski Ścibor z Ponieca i notariusz królewski Mikołaj Schönberg. Stronę duńską reprezentował marszałek Klaus Ronnow w towarzystwie

W Gdańsku zawarty został rozejm pomiędzy Polską a wspierającą Krzyżaków Danią. Delegacji polskiej przewodniczył starosta malborski Ścibor z Ponieca i notariusz królewski Mikołaj Schönberg. Stronę duńską reprezentował marszałek Klaus Ronnow w towarzystwie dwóch lubeczan. W podpisanym dokumencie rozejmowym uzgodniono natychmiastowe wstrzymanie działań wojennych do sierpnia 1459 r. oraz przywrócenie handlu. Na maj 1459 r. zaplanowano sąd rozejmowy mający rozstrzygnąć sprawy sporne. Bezpośrednim efektem umowy rozejmowej było wycofanie się gdańskich statków kaperskich z akcji przeciw Danii.…
Read More

1460
Podczas wojny trzynastoletniej z Zakonem Krzyżackim wojska polskie dowodzone przez starostę Prandotę Lubieszowskiego oraz zbrojni z Gdańska rozpoczęli oblężenie miasta Malborka. Odcięte miasto, nękane głodem, poddało się na początku sierpnia tego samego r

Podczas wojny trzynastoletniej z Zakonem Krzyżackim wojska polskie dowodzone przez starostę Prandotę Lubieszowskiego oraz zbrojni z Gdańska rozpoczęli oblężenie miasta Malborka. Odcięte miasto, nękane głodem, poddało się na początku sierpnia tego samego roku. Mieszczanie wpuścili oddziały polsko-gdańskie i złożyli przysięgę wierności królowi.

Skip to content