Utworzona w Niemczech po zakończeniu I wojny światowej nowa armia, Reichswehra nie posiadała sztandarów, dlatego w trakcie szczególnie ważnych uroczystości państwowych i wojskowych używano sztandarów dawnej armii cesarskiej. Sytuacja uległa zmianie dopiero wraz z dojściem do władzy NSDAP i utworzeniem Wehrmachtu. 16 marca 1936 r., w pierwszą rocznicę ogłoszenia przez władze III Rzeszy Wehrfreiheit, tj. wolności zbrojeń i rozbudowy sił zbrojnych, Hitler wydał rozkaz o ponownym wprowadzeniu sztandarów w armii niemieckiej. Miały je otrzymać pododdziały na szczeblu batalionu lub równorzędnym, tj. dywizjonu. Jako pierwsze wręczono 12 sztandarów dla różnych jednostek lotniczych zgromadzonych na płycie lotniska Berlin Gatow w dniu 21 kwietnia 1936 r. Pierwsze sztandary dla jednostek lądowych wręczono 14 września tego roku w Norymberdze. Największe natężenie uroczystych ceremonii miało miejsce w 1937 i 1938 r. Ostatnie odbyły się wiosną 1940 r. Należy podkreślić, że sztandary otrzymywały tylko te jednostki Wehrmachtu, które wchodziły w skład etatu pokojowego, inne, formowane już po wybuchu wojny nigdy ich miały.
Po zakończeniu wojny w Europie, 24 czerwca 1945 r. odbyła się w Moskwie na Placu Czerwonym Defilada Zwycięstwa. Jednym z jej elementów było złożenie przez żołnierzy Armii Czerwonej przed Mauzoleum Lenina 200 zdobycznych niemieckich sztandarów. Były to zarówno sztandary Wehrmachtu, jak i stare sztandary armii cesarskiej. Kilka z nich mogło być zdobyczą żołnierzy 1. i 2. Armii Wojska Polskiego, którzy następnie przekazali je do dowództw sowieckich frontów. Wspomniane niemieckie sztandary były od 1946 r. przechowywane w Centralnym Muzeum Armii Radzieckiej w Moskwie. Na początku lat 60. XX w. ówczesny Główny Zarząd Polityczny Wojska Polskiego podjął starania o przekazanie z Moskwy kilku sztandarów Wehrmachtu, mających ozdobić jako trofea tzw. Salę Zwycięstwa w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. Ostatecznie Rosjanie wybrali w sposób dość dowolny i przypadkowy 10 sztandarów i przekazali je w dwóch partiach – w maju 1962 r. i w marcu 1963 r.
Były to następujące sztandary Wehrmachtu:
2. batalionu 1. pułku piechoty [z 1. Dywizji Piechoty],
1. batalionu 22. pułku piechoty [z 1. Dywizji Piechoty],
1. i 2. batalionu 24. pułku piechoty [z 21. Dywizji Piechoty],
3. batalionu 43. pułku piechoty [z 1. Dywizji Piechoty],
1. batalionu 51. pułku piechoty [z 18. Dywizji Piechoty],
11. batalionu pionierów [z 11. Dywizji Piechoty],
15. batalionu pionierów [z 15. Dywizji Piechoty},
15. dywizjonu przeciwpancernego [z 15. Dywizji Piechoty],
1. dywizjonu 7. pułku strzelców konnych (zmot.) [z 2. Dywizji Lekkiej].

Obecnie w ekspozycji stałej Muzeum Wojska Polskiego poświęconej II wojnie światowej prezentowane są dwa ostatnie spośród wymienionych powyżej sztandarów, pozostałe przechowywane są w magazynach muzealnych.

Mariusz Skotnicki

Zobacz również:

[Word=Sztandar 2. batalionu 1. pułku piechoty Wehrmachtu] Sztandar 2. batalionu 1. pułku piechoty Wehrmachtu [/word]
[Word=Sztandar 15. dywizjonu przeciwpancernego Wehrmachtu] Sztandar 15. dywizjonu przeciwpancernego Wehrmachtu [/word]