Sztandar 62. pułku piechoty z Bydgoszczy

Sztandar regulaminowy wzoru 1919 ufundowany przez społeczeństwo Bydgoszczy i okolic wręczony prezydenta RP Stanisława Wojciechowskiego 4 sierpnia 1925 roku w Bydgoszczy.
Sztandar wykonany z białego jedwabiu o wymiarach 97×95 cm, obszyty złotą frędzlą z trzech stron. Na prawej stronie czerwony krzyż kawalerski, pośrodku umieszczono haftowanego srebrną nicią orła wz. 1919 w wieńcu z gałązek wawrzynu pomiędzy ramionami krzyża umieszczono mniejsze wieńce w których znajduje się liczba; „62” Na lewej stronie płatu znajduje się krzyż kawalerski pośrodku w wieńcu laurowym umieszczono napis: „HONOR I OJCZYZNA”. W rogach umieszczono tarcz herbowych haftowany złota nicią. W nich umieszczono następujące symbole: w prawym górnym rogu na czerwonej tarczy orła białego; w lewy górnym herb Bydgoszczy; w prawym dolnym wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej, w lewym dolnym na herb Zambrowa. Na ramionach krzyża znajdują się napisy przypominające miejsca związane z historią pułku i tak na górnym: „POZNAŃ 28. XII. 1918 r. KIJÓW 8. V. 1920 r. WARSZAWA od 11. VIII. Do 17. VIII. 1920”; na dolnym: „KCYNIA-PATEREK od 25. I. do 18. IV. 1919 r. PLATERÓW-SARNAKI 1-5. VIII. 1920. JAŁÓWKA-SWISŁOCZ 17.-22. IX. 1920″”; na lewym: „RYNARZEWO do 14. I. do 24. I. 1919 r. KOZIATYN-PIKOWCE 27.-28. IV. 1920 GLINIANKA 17.-18. VIII. 1920.”; na prawym: „KOBYLA GÓRA 12. I. 1919 r. BERDYCZÓW 26. IV. 1920 R. ZAMBRÓW 20.VIII. 1920.” Przy sztandarze zamocowana się biało-czerwnona szarfa z napisem upamiętniającym fundatorów sztandaru o treści: „Miasto Bydgoszcz swoim dzieciom okolice Bydgoszczy swoim dzieciom”
Sztandar towarzyszył pułkowi w wrześniowych walkach w szeregach 15. Dywizji Piechoty na przedmościu bydgoskim. Dnia 4 września 1939 roku po ataku dywersantów dowodzący pułkiem ppłk. Kazimierz Heilman-Rawicz podjął decyzje odesłania znaku pułkowego do Torunia i zdeponowania go u generała Michała Karaszewicz Tokarzewskiego. Opieka nad sztandarem została powierzona kpt. Stanisławowi Grabowskiemu, oficer ten z kilkoosobowym patrolem udał się do Torunia. Pułk walczył następnie w bitwie nad Bzurą jego resztki przebiły się do Warszawy i uczestniczyły w jej obronie. Do stolicy dotarł również kpt. Grabowski i przekazał dowódcy pułku informacje że przekazał sztandar w Toruniu generałowi Tokarzewskiemu.
W 1942 lub 1943 roku sztandar znalazł w rękach niemieckich na wystawie zdobyczy z Polski w berlińskim Zeghausie. Według jednej z relacji miejsce ukrycia sztandaru zostało ujawnione Niemcom przez podoficera pułku, który był jednym z żołnierzy pułku konwojujących sztandar do Torunia. Po zakończeniu kampanii wrześniowej ów podoficer, który już wcześnie sympatyzował z Niemcami, widywany był w Bydgoszczy w mundurze żołnierza Wehrmachtu. Sztandar 62 pułku piechoty został wraz z siedmioma innymi znakami bojowymi jednostek wojska polskiego odnalezione w 1970 roku w Muzeum Historii Niemiec w Berlinie mieszczącym się w Zeghausie przez Aleksandra Czerwińskiego – wicedyrektora Muzeum Wojska Polskiego. Na wniosek strony polskiej odnalezione sztandary zostały w czerwcu 1971 roku przekazane do Muzeum Wojska Polskiego.

Michał Pacut

Skip to content