Szabla Stefana Batorego

Szabla w typie polsko-węgierskim przypisywana królowi Stefanowi Batoremu. Szable tego typu w pierwszej fazie rozwoju charakteryzowały się otwartą rękojeścią z trzonem wygiętym w kierunku ostrza oraz posiadały prosty jelec. Głownia miała niewielką krzywiznę i zakończona była piórem z młotkiem. Tego typu szable rozpowszechniły się na ziemiach polskich w drugiej połowie XVI wieku, w szczególności za panowania Stefana Batorego (1576 – 1586).

Szabla o długości głowni. 840 mm, głownia jednosieczna, szerokość u nasady 40 mm, grubość 8 mm, krzywizna 35 mm. Długość całkowita szabli wynosi 965 mm. Pióro z młotkiem o długości 215 mm, posiada sztych grzbietowy. Na zastawie ornament przedstawiający lwa w kole, widoczne ślady złocenia. Przy grzbiecie umieszczone cztery wgłębienie w dwóch parach, pod nimi wąski ornament roślinny zamknięty w ramce z podwójnej linii, pod nim powtórzony ponownie układ czterech podwójnych wgłębień. Następnie wykonane dwie strudziny szerokości takiej jak wykonane okrągłe zagłębienia. Zewnętrzna strudzina kończy się przy młotku na którym znajdują się trzy okrągłe zagłębienia ułożone w linię wzdłuż grzbietu. Druga strudzina biegnie równolegle kończąc się w 2/3 długości młotka. Rękojeść prosta z uchwytem obciągniętym czarna skórą, która dodatkowo posiada spiralnie idące zagłębienia, a w nich umieszczony cienki drucik srebrny dodatkowo pozłacany. Głowica spłaszczona przypominająca kształtem migdał, lekko pochylona w stronę ostrza wykonana ze srebra i pozłacana. Jelec wykonany ze stali długości 270 mm, pokryty blachą srebrną dodatkowo pozłacaną. Wąsy długości około 200 mm.
Pochwa wykonana z drewna obciągnięta czarną skórą. Szyjka wykonana trzewikiem blachy srebrnej, pozłacanej. Pod nią znajduje się pierwsza podwójna ryfka z kółkiem nośnym. W jednej trzeciej długości pochwy umieszczone pierwsze okucie wykonane z blachy srebrnej na kształt okrągły bogato zdobiony w motyw roślinny dwoma liśćmi wychodzącymi pionowo poza owal. Pod nią umieszczona druga ryfka identyczna jak poprzednia, a pod drugą ryfką kolejne okucie identyczne jak poprzednie. Pochwa zakończona trzewikiem wykonanym ze srebrnej blachy pozłacanej bogato zdobionej ornamentem roślinnym. Podwójne ryfki z ogniwem i kółkiem nośnym wykonane również ze srebrnej blachy złoconej.
Dodatkowo przy pochwie znajdują sie rapcie skurzane z metalowymi skuwkami zdobionymi na wzór okuć umieszczonychna pochwie, umożliwiającymi regulacje długości.
Szabla pochodzi ze zbiorów dreźnieńskich, w których figurowała z zapisem, iż należała do Stefana Batorego. Otrzymał ją August II jako prezent. Trafiła do antykwariatu, gdzie została zakupiona przez Szymona Szwarca, a następnie w roku 1928 podarowana Muzeum Wojska Polskiego.

Jarosław Godlewski

Skip to content