Nowa siedziba Muzeum Wojska Polskiego w Cytadeli Warszawskiej
-
Zadzwoń do nas
Sekretariat 261-878-056
Recepcja 261-877-014 -
Godziny otwarcia
Poniedziałek - Niedziela: nieczynne
-
Szabla polska z 1713 roku należąca do hetmana litewskiego Michała Wiśniowieckiego. Interesujące są okoliczności przekazania szabli Januszowi Antoniemu Wiśniowieckiemu, bratu hetmana litewskiego. Michał Wiśniowiecki otrzymał funkcję hetmana polnego w latach 1702 – 1703, a następnie po zdradzie hetmana wielkiego litewskiego Kazimierza Jana Sapiehy, który przeszedł na stronę Szwedów i Stanisława Leszczyńskiego w wojnie północnej (1700 – 1721) otrzymał nominacje na hetmana wielkiego litewskiego, który sprawował w latach 1703 – 1707. W 1707 roku również i on zdradził Augusta II, dostał się do niewoli rosyjskiej, skąd następnie udał się na emigrację. W latach 1712 – 1713 przebywał na dworze Karola XII w Benderach leżących w państwie tureckim, gdzie urzędował monarcha szwedzki po klęsce pod Połtawą w 1709 roku. Wówczas to przesłał szablę swojemu bratu. Głownia szabli długości 83,5 cm, wygięta na 6,5 cm, szeroka u trzonu na 3,3 cm, waga 0,84 kg, długość całkowita z rękojeścią 97,5 cm. Pod krzyżem, na zastawie głowni poziomo umieszczono herb Wiśniowieckich – „Korybut”, inkrustowany złotem. Nad tarczą herbową znajduje się korona rangowa w postaci mitry książęcej. Sama tarcza przedstawiona jest natomiast na tle płaszcza książęcego podszytego gronostajem. Na głowni, poniżej herbu, inkrustowany złotem napis po łacinie zapisany w dwóch liniach wzdłuż grzbietu wraz z ozdobnym motywem roślinnym ciągnie się aż do młotka. Po przetłumaczeniu brzmi: Ku pamięci czasu spędzonego w Turcji z Najjaśniejszym Karolem, niezwyciężonym królem Szwecji Michał książę Wiśniowiecki, hetman z obioru Wielkiego Księstwa Litewskiego, darowuje rodzonemu bratu księciu wojewodzie krakowskiemu dnia 10 stycznia 1713. Ciekawa jest oprawa rękojeści szabli. Otwarta, stylizowana na bałkańską z wydatnym jelcem krzyżowym, na którym oprócz krzyżyka znajdują się motywy zdobienicze naśladujące styl orientalny. Dodatkowo przyozdobiona perłami. Okładziny listewki łączy srebrna blaszka na której wyryto napis XIX wieczny: Wincenty hrabia Krasiński poseł na Sejm Pawłowi Biernackiemu Deputowanemu 1818 Roku. Komplet uzupełnia pochwa drewniana obciągnięta aksamitem w kolorze karmazynowym, obecnie mocno wyblakłym, z okuciami górnym i dolnym. Dwie ryfki umożliwiają podwieszenie szabli na rapciach , przy czym dolna ryfka połączona z okuciem. Waga pochwy 0,84 kg. Szabla trafiła do Muzeum Wojska Polskiego ze zbiorów Antoniego Strzałeckiego już w 1920 roku.
Jarosław Godlewski