Rapier bojowy, prawdopodobnie Niemcy; XVI/XVII wiek

Głownia prosta, obosieczna, soczewkowata w przekroju, ze strudziną i dwiema brudeczkami po bokach, symetrycznie zwężająca się ku centrycznemu sztychowi. Jelec krzyżowo-kabłąkowo-koszowy, stalowy. Krzyż jelca wygięty esowato w płaszczyźnie pionowej (przednie ramię delikatnie skręcone spiralnie), 6-granny w przekroju, ze zgrubieniami na końcach. Tarczka jelca, przechodząca w niewielkie wąsy, zdobiona trzema pionowymi pasami. Od nasady jelca odchodzi kabłąk, który nie łączy się z głowicą, lecz odgina się od niej na zewnątrz. Od kabłąka odchodzą dwa kabłąki boczne, zewnętrzny wyprowadzony jest od jego końca, wewnętrzny zaś ze środkowej części; oba łączą się z bocznymi obłękami tworzącymi kosz. Strona zewnętrzna z trzema obłękami, ułożonymi jeden nad drugim, o średnicach coraz większych w kierunku jelca; wewnętrzna strona z jednym obłękiem i dwoma pionowymi, wachlarzowato rozchodzącymi się żeberkami. Obłęki wyprowadzone są z końców oślej podkowy, obejmującej ricasso na całej długości. Głowica gruszkowata, z promienistymi nacięciami. Oprawa trzonu rękojeści drewniana (pęknięta wzdłuż), obciągnięta jaszczurem.

Wymiary: długość 114 cm, długość głowni bez ricassa 93 cm, szerokość głowni przy ricasso 3,8 cm

Broń sieczna o prostej głowni, rozbudowanej oprawie rękojeści i posiadająca ricasso, w polskiej terminologii nazywana jest zawsze rapierem. Rapier jest nazwą zasadniczą i nie uwzględnia znacznego zróżnicowania i rozmaitego przeznaczenia tego typu oręża, stosowanego w XVI i XVII wieku. Opisany egzemplarz jest bronią surową w formie, typowo bojową, kawaleryjską, o ciężkiej i długiej głowni sposobnej do ciosów sztychem, jak również do cięć. W polskiej literaturze, w odniesieniu do tego typu rapierów, spotyka się niekiedy nazwę mieczo-rapier lub rapier kawaleryjski.

Dar pośmiertny Antoniego Porczyńskiego, w zbiorach muzeum od 1937 roku

Michał Mackiewicz

Skip to content