U góry napis „TRZECI MAJA!” pod nim sentencja: „HEJ LUDU POLSKI, OD CIEBIE ZALEŻY / OJCZYZNY DZIŚ NASZEJ I PRZYSZŁOŚĆ I CHWAŁA! / I TWOJEJ SIĘ SPĘKA NIEWOLI OBROŻA / BO W DOMU SWYM BĘDZIESZ TY / PANEM U SIEBIE”, obok zaś napis na sztandarze „NIECH ŻYJE GÓRNY ŚLĄSK / ZJEDNOCZONY Z WOLNĄ POLSKĄ!” W dolnej partii plakatu napis „1920 / OŚWIATA LUDU – DOKONA CUDU!”,a poniżej M. KWIATKOWSKI (DRUKARNIA „SZTANDARU POLSKIEGO”) W GLIWICACH, ULICA DOLNOWAŁOWA NR. 6. Na marginesie dopisek ołówkiem: „NA OŚWIATĘ DLA LUDU – 1,50”.

Plakat związany z rocznicą uchwalenia Konstytucji 3 Maja, odzwierciedla dążenie polskiej ludności Górnego Śląska do połączenia się z niepodległą Polską; ważnymi akcentami symbolicznymi są: wizerunek Tadeusza Kościuszki i orła białego. Plakat powstał w okresie pomiędzy I (16-26 sierpień 1919), a II Powstaniem Śląskim (20-25 sierpień 1920). Przyszłość Górnego Śląska pozostawała niewiadomą, o jego przyszłości zadecydować miał plebiscyt nadzorowany przez Międzysojuszniczą Komisję Rządzącą i Plebiscytową. W regionie utrzymywał się stan permanentnego wrzenia, Niemcy mający przewagę w aparacie administracyjnym i dysponujący uzbrojoną policją dopuszczali się wobec polskiej społeczności aktów terroru. Szczególną brutalnością odznaczały się bojówki, atakujące polskie komitety plebiscytowe i próbujące zakłócać rocznicowe obchody 3 Maja. Dochodziło do napadów na polską inteligencję. W takiej atmosferze wybuchło II Postanie, w wyniku którego uwzględnione zostały postulaty polskiej ludności Górnego Śląska (powołanie polsko-niemieckiej policji plebiscytowej). Przyszłość regionu rozstrzygnęła się w wyniku III Powstania (po przegranym plebiscycie), po którym decyzją Ligi Narodów przyznano Polsce 1/3 Górnego Śląska.

papier, druk barwny
wymiary: 46,5 x 31,5 cm

Michał Mackiewicz