Pistolet P08 Parabellum zdobyty przez partyzanta AK

Według karty katalogu naukowego, pistolet zdobyty został w 1942 roku przez Stanisława Bełżyńskiego ps. „Kret”. Bełżyński, przedwojenny absolwent Wydziału Socjologicznego Uniwersytetu Poznańskiego, żołnierz września i więzień obozu koncentracyjnego był szefem dywersji Obwodu Zasanie Armii Krajowej. Podczas akcji zginęło wówczas dwóch niemieckich żandarmów. Z broni tej „Kret” zastrzelił potem podobno 30 Niemców. Po śmierci „Kreta” broń przejął Jerzy Łyżwa-Łyżwański, pseudonimy: „Puchacz”, „Jerzy Wicherski”, który wstąpił w 1945 roku do 2. Armii Wojska Polskiego. Jako dowódca plutonu ckm III Baonu 27. Pułku Piechoty 10. Dywizji używał zdobycznej broni na całym szlaku bojowym, m.in. w czasie bitwy pod Budziszynem. Z pistoletu zastrzelonych zostało 5 kolejnych Niemców, co odnotowała gazeta frontowa „Orzeł Biały” z maja 1945 roku w artykule „Bohaterowie Naszych Walk”.

Po wojnie broń pozostawiono Łyżwańskiemu, który używał jej pracując w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie, a następnie w Sztabie Generalnym. Po jego śmierci pamiątkę przechowywała rodzina. Pistolet przekazany został do zbiorów MWP w 1972 roku.

Pistolet nie posiada zgodności numerów; zamek, komora zamkowa i lufa o numerze 5433, wyprodukowane w fabryce Mausera w Oberndorfie (kod „byf”) w 1941 roku. Szkielet o numerze 4298a. Niemieckie stemple odbioru wojskowego. Broń wtórnie oksydowana, na niektórych elementach wyraźne ślady szlifowania. Okładki chwytu drewniane, na lewej aluminiowe wyobrażenie kobiecej głowy (Atena?) przymocowane gwoździkami, na prawej aluminiowe inicjały pochodzące od pseudonimu właściciela – JW („Jerzy Wicherski”).

Michał Mackiewicz

Skip to content