Nowa siedziba Muzeum Wojska Polskiego w Cytadeli Warszawskiej
-
Zadzwoń do nas
Sekretariat 261-878-056
Recepcja 261-877-014 -
Godziny otwarcia
Poniedziałek - Niedziela: nieczynne
-
Orzeł, jako znak żołnierza polskiego pojawił się na wojskowych nakryciach głowy w epoce saskiej. Był on umieszczony na blachach kołpaków grenadierskich regimentu [word= Gwardia piesza koronna] gwardii pieszej koronnej [/word] . Co ciekawe, znalazł się tam nie samodzielnie, ale jako część herbu państwowego. Towarzyszyły mu inicjały władcy – tak zwana „cyfra” – i jego herb osobisty.
Dopiero reformy z ostatnich lat istnienia I Rzeczpospolitej wprowadziły w 1791 roku – i to tylko w niektórych regimentach – specyficzny znak wojskowy w postaci orła w koronie, z berłem w szponach i monogramem królewskim na piersi. W późniejszych, burzliwych latach orzeł powoli upowszechniał się w wojsku, jednak dopiero utworzenie w 1807 roku Księstwa Warszawskiego spowodowało wprowadzenie go na stałe jako godła wojskowego. W tym okresie jeszcze nie był noszony we wszystkich formacjach (nie używali go np. kirasjerzy).
Tradycję tę kontynuowano w armii Królestwa Polskiego (1815-30) i oczywiście Powstania Listopadowego 1830-1 r. Otrzymał on wtedy symetryczny, zwarty rysunek który zachował do dnia dzisiejszego. Srebrny orzeł o szeroko rozpostartych skrzydłach w zamkniętej królewskiej koronie posadowiony został na obłej tarczy amazonek zwanej peltą. Pojawiała się ona już w poprzednim okresie, jednak teraz została połączona z nim na stałe. Wzdłuż jej brzegów został umieszczony szeroki pas z tak zwanymi gwoździami. Jego wywinięte końce dodatkowo udekorowano czterolistnymi różyczkami umieszczonymi w kolistych polach. Na środku tarczy umieszczano zwykle numer pułku lub innych charakterystyczny emblemat.
Prezentowany orzeł, sądząc po numerze, noszony był w 1 Pułku Strzelców Pieszych lub 1 Pułku Piechoty. Wykonany jest z cyzelowanej, srebrnej lub posrebrzanej blachy. Dziób orła, szpony, korona i tarczka herbowa z numerem są pozłacane. Precyzyjne wykonanie i niewielkie (stosunkowo) rozmiary wskazują, że noszony był przez jednego z oficerów. Układ sylwetki wskazuje na pochodzenie z okresu przed reformą mundurową z lat dwudziestych XIX wieku
Wysokość: 16 cm.
Szerokość: 11,5 cm.
Marcin Ochman
Zobacz także:
[word=Orzeł na czapkę Batalionu Saperów z okresu Królestwa Polskiego.] Orzeł na czapkę Batalionu Saperów z okresu Królestwa Polskiego. [/word]
[word=Orzeł na czapkę 2 pułku Mazurów z okresu powstania Listopadowego.] Orzeł na czapkę 2 pułku Mazurów z okresu powstania Listopadowego. [/word]
[word=Orzeł na czapkę Korpusu Weteranów z okresu Królestwa Polskiego i powstania Listopadowego.] Orzeł na czapkę Korpusu Weteranów z okresu Królestwa Polskiego i powstania Listopadowego.[/word]
[word=Orzeł na czapkę Korpusu Inwalidów z okresu Królestw Kongresowego.] Orzeł na czapkę Korpusu Inwalidów z okresu Królestw Kongresowego. [/word]
[word=Orzeł strzelecki] Orzeł strzelecki [/word]