Do dziewiętnastego wieku bitwy toczono z reguły na niewielkim terenie, możliwym do ogarnięcia wzrokiem. Z tego względu ważne było bezbłędne rozpoznawanie własnych i obcych wojsk, ich poruszeń i zajmowanych stanowisk. Ułatwieniu orientacji służyło między innymi wprowadzenie kolorowych mundurów, wielkich chorągwi i muzyki wojskowej. Często jednak było to za mało, dowódcy – zwłaszcza starsi wiekiem – mieli trudności w śledzeniu przebiegu walki. Stąd dość wcześnie zaczęto używać na wojnie wynalazku przypisywanego Galileuszowi – lunety. Stopniowo udoskonalany (poprawa jakości soczewek, usunięcie aberracji, coraz większa precyzja wykonania), był podstawowym przyrządem obserwacyjnym niemal do początku XX wieku. Szczególnie w wojnie morskiej – ze względu na durze odległości obserwacji – był niemal niezastąpiony. Luneta stała się także jednym z atrybutów dowódcy-wodza, jak świadczą liczne portrety z XVII-XIX wieku. Po wyparciu przez lornety pryzmatyczne przyrząd ten znalazł zastosowanie pod postacią karabinowych celowników optycznych.
Luneta była własnością Romana Rogińskiego, jednego z dowódców powstańczych działających w pierwszych miesiącach powstania na Podlasiu i Grodzieńszczyźnie. Zdobyta przez Rosjan prawdopodobnie 25/26 lutego 1863 roku. Została przekazana jako zdobycz wojenna do Muzeum Artylerii w Petersburgu. Rewindykowana do Polski w latach dwudziestych XX w.
Luneta mosiężna, pierwotnie czteroczęściowa, rozsuwana, obecnie brak nakrętki okularu i jednego członu z obiektywem. Na jednej z części wygrawerowano: „J.Pik w Warszawie”. Na nie istniejących okładzinach drewnianych znajdował się wydrapany ostrym narzędziem napis „Roginskij 13 Fevrier Borki”.

Długość złożonej: 16 cm
Waga: 0,14 kg.

Marcin Ochman

Zobacz także:
Zobacz także:

[word=Biżuteria patriotyczna]Biżuteria patriotyczna[/word]
[word=Mundur i czapka „Żuawa Śmierci” z okresu powstania styczniowego]Mundur i czapka „Żuawa Śmierci” z okresu powstania styczniowego[/word]
[word=Szabla Karola Kality ps. Rębajło]Szabla Karola Kality ps. Rębajło[/word]
[word=Róg sygnałowy R. Rogińskiego]Róg sygnałowy R. Rogińskiego[/word]
[word=Rewolwer systemu F. Kinapena po płk. F. Nullo]Rewolwer systemu F. Kinapena po płk. F. Nullo[/word]