Ładownica z 30 lat XVIII wieku

Ładownica jazdy najprawdopodobniej używana przez chorągwie jazdy polskiej autoramentu narodowego. Wykonana w formie skrzynki obszytej tkaniną bądź skórą. Skrzynka wykonana w kształcie prostopadłościanu lekko wygiętego, najczęściej z drzewa liściastego. Poza rolą użytkową jako pojemnik na patrony – zawinięta porcja czarnego prochu w papierową tulejkę wraz z kulą – ładownice stanowiły element ozdobny wyposażenia oraz identyfikacyjny oddziałów.
Ładownica obita aksamitem czerwonym, z bogatym haftem galonem złotym na bokach i dole, na grzbiecie haft srebrną nicią. Pokrywa zamykająca wykonana z blachy srebrnej, pokrytej dodatkowo złotem. Brzegi ozdobione ramką gładką. Centralnie na blasze umieszczony monogram A. C. P. R. (Augustus Czartoryski Palatinus Rusiae – August Czartoryski wojewoda ruski) w barokowej tarczy herbowej, której tło nacięte jest drobnym wzorem ukośnym. Dodatkowo monogram oplatają kwiaty złocone oraz srebrzone. Po bokach upieczone mniejsze tarcze herbowe, również w stylu barokowym, w których upieczono kwiaty srebrne i złote. W klejnocie mniejszych tarcz umieszczono ptaka z rozpostartymi skrzydłami. Tło herbów stanowią motywy roślinne repusowane oraz tarczki, bądź muszle z ozdobną kratką. Oba style zdobnicze wiążą się z rokoko i pozwalają datować ładownice na lata 30 XVIII wieku. Pas ładownicy w formie pasmonu ( długa taśma służąca do ozdoby ubrań) w typie galonu, czyli długiej plecionej taśmy, do której dodawano cienkie druciki lub nici metalowe, najczęściej złote bądź srebrne. Galon podszyty czerwonym aksamitem, na pasie umieszczone okucia w liczbie sześciu i klamra, ozdobione w takie motywy jak blacha. Pas zamontowany do uszek znajdujących się z boku skrzynki. W ładownicy wykonano 10 otworów na patrony.
Ładownice możemy powiązać z Augustem Czartoryskim, który żył w latach 1697 -1782. Od 1 czerwca 1729 pełnił funkcję szefa regimentu gwardii pieszej koronnej w stopniu pułkownika, a następnie otrzymał awans na generała majora. Monogram umieszczony na pokrywie stwierdza, że August Czartoryski był wojewodą ruskim, urząd ten objął 11 listopada 1731 roku i sprawował aż do swojej śmierci, wobec tego ładownica nie mogła powstać wcześniej niż pod koniec 1731 roku, a bardziej prawdopodobna data to po 1732 roku.

[b]Dane techniczne:[/b]
Wysokość – 8,8 cm
Szerokość – 21,4 cm
Głębokość – 4,2 cm

Jarosław Godlewski

Skip to content