W okresie I wojny światowej żołnierze armii niemieckiej stosowali na szeroką skalę granaty ręczne, wyposażone w długie, drewniane rękojeści, ułatwiające daleki i celny rzut. Obok zalet taktycznych, granaty tego typu stwarzały także pewne problemy, związane – głównie ze względu na rozmiary – z ich magazynowaniem i transportem. Jednak dla dowództwa armii niemieckiej były to drugorzędne sprawy, najważniejsza była skuteczność broni.
Na początku lat dwudziestych Zarząd Uzbrojenia Reichswehry uznał potrzebę opracowania nowego, ulepszonego typu granatu, bardziej niezawodnego i pozwalającego na długotrwałe magazynowanie, co było szczególnie istotne w warunkach pokojowych. W 1924 r. wprowadzono do uzbrojenia Reichswehry granat noszący oznaczenie Stielhandgranate 24 mit Brennzunder 24 (Stielhgr.24 mit Bz.24). Był to klasyczny zaczepny granat odłamkowy o działaniu czasowym ze zwłoką. Jego zasadniczym przeznaczeniem było zwalczanie siły żywej nieprzyjaciela.
Granat trzonkowy wz. 24 składał się z: korpusu z ładunkiem kruszącym, drewnianej rękojeści i mechanizmu zapalającego. Korpus w kształcie walca był wytłoczony z blachy stalowej o grubości 0,8 mm, zawierał on 180 gramowy ładunek trotylu, umieszczony w cylindrze z nasyconego parafiną kartonu. Wewnątrz korpusu znajdował się metalowy kapturek, w którym umieszczano spłonkę pobudzającą. Z zewnętrznej strony korpusu znajdowała się tuleja z gwintem wewnętrznym, w którą wkręcano drewnianą rękojeść. Na bocznej ściance korpusu przynitowywano hak z drutu stalowego, służący do zawieszania granatu za pasem. Rękojeść była toczona z drewna bukowego, wewnątrz niej, w przewierconym kanale umieszczano mechanizm zapalający. Górne okucie rękojeści, wykonane z blachy stalowej, miało gwint służący do wkręcania w korpus granatu. Okucie to było jednocześnie wyposażone w gwintowany otwór służący do mocowania mechanizmu zapalającego. Dolne okucie rękojeści również miało gwint, na który nakręcano osłonę zabezpieczającą; oba wspomniane elementy były wykonane z blachy cynkowej. Wewnątrz nakrętki znajdowała się sprężyna spiralna z fibrynową uszczelką, dociskającą w gnieździe na końcu rękojeści porcelanową kulkę, umocowaną na końcu sznura mechanizmu zapalającego. Zapalnik Bz.24 składał się z trzech podstawowych komponentów: wspomnianego powyżej sznura z zawleczką, zapału tarciowego z opóźniaczem i detonatora Sprengkapsel Nr 8. Spłonka pobudzająca była długą miedzianą rurką o średnicy 8 mm, wypełnioną 2 gramami rtęci piorunującej. Uruchomienie zapalnika następowało po silnym zerwaniu zawleczki, zgodnie z instrukcją granaty należało rzucać natychmiast, bez jakiejkolwiek zwłoki.
Przed wybuchem II w.ś. zaprzestano montowania haka na korpusie granatu – uznano go za zbędny element, gdyż doświadczenia z ćwiczeń wskazywały, że i tak żołnierze najchętniej wkładali trzonki granatów za pasy. Wprowadzono nowe, odporne na wilgoć detonatory, zawierające azydek ołowiu w aluminiowych rurkach. Także opóźniacz i masę cierną lepiej zabezpieczono przed wilgocią. Nowy zapalnik nosił oznaczenie Bz.39. W okresie wojny wprowadzono w trakcie produkcji liczne uproszczenie, m.in. zamiast trotylu wypełniano korpus granatu materiałami wybuchowymi opartymi na związkach saletrzanowo-amonowych. Inne drobne zmiany obejmowały przykładowo rezygnację z pokrywania głowicy powłoką antykorozyjną, przed malowaniem lakierem koloru feldgrau, a także z umieszczania na głowicy napisu-instrukcji.
Zaciekłe walki na froncie wschodnim wykazały niską skuteczność granatów wz.24 w walkach obronnych, dlatego w 1942 r. Zarząd Uzbrojenia Waffen-SS opracował specjalne koszulki odłamkowe, w postaci gładkiej stalowej rury, o średnicy umożliwiającej nasunięcie jej na głowicę granatu trzonkowego. Wkrótce własny wzór koszulki odłamkowej, o wymuszonej fragmentacji, opracował także Zarząd Uzbrojenia Wehrmachtu. Od grudnia 1943 r. 1/3 produkowanych granatów była wyposażana fabrycznie w koszulki.
Granaty trzonkowe były powszechnie stosowane w całych niemieckich siłach zbrojnych. Zwykle wydawano żołnierzom 1-3 granaty, ich zapas mógł być przenoszony w specjalnych, opracowanych jeszcze przed wybuchem wojny, pojemnikach walizkowych. Były one wykonane z metalu i mieściły 15 sztuk Stielhgr.24.

[b]Podstawowe dane techniczne niemieckich granatów trzonkowych wz.24:[/b]

masa – 500 g; masa ładunku kruszącego – 180 g; długość – 36 cm; średnica głowicy – 5,98 cm;
średnia odległość rzutu – ok. 25 m; czas palenia się opóźniacza – 4-4,5 sek.; promień rażenia odłamkami – 15 m; promień działania burzącego – 3-6 m.

Mariusz Skotnicki