Na początku lat 30. przystąpiono w Niemczech do prac nad nowymi typami broni stromotorowych, przeznaczonymi do bezpośredniego wspierania działań piechoty. Był to moździerz kal. 81 mm oraz lekki granatnik kal. 50 mm. Ta ostatnia broń, o masie nie przekraczającej kilkunastu kg i donośności kilkuset metrów, miała stanowić standardowe wyposażenie każdego plutonu piechoty. Granatnik miał w zamierzeniu dowództwa niemieckiej armii wypełnić lukę, polegającą na braku broni, pozwalającej zwalczać nieprzyjaciela znajdującego się poza zasięgiem granatów ręcznych.
Pierwsze egzemplarze nowego granatnika kal. 50 mm przekazano pododdziałom piechoty Wehrmachtu na przełomie 1936/37 r. Broń ta otrzymała oficjalne oznaczenie „leichter Granatwerfer 36 (5cm)”, zazwyczaj stosowano jednak skróconą nazwę „l.Gr.W.36 (5cm)”. Omawiany granatnik był bronią ładowaną od wylotu lufy, z gładkim przewodem lufy. Odpalanie odbywało się za pośrednictwem dźwigni spustowej. Lufa była montowana do małej płyty oporowej za pomocą specjalnego sworznia, można nią było manewrować niezależnie od położenia tej ostatniej.
Dla granatnika l.Gr.W.36 opracowano stabilizowane brzechwowymi statecznikami granaty odłamkowe z zapalnikiem uderzeniowym. Raziły one skutecznie odłamkami w promieniu 20-30 m, co wystarczyło do obezwładniania atakującej nieprzyjacielskiej piechoty. Z drugiej strony efekt działania tych granatów przeciwko umocnionym punktom ogniowym był niezadowalający.
Początkowo granatniki wyposażano w specjalne celowniki-kątomierze, służące do celowania w płaszczyźnie poziomej, jednak od 1940 r. zaprzestano ich montażu. Proces celowania uproszczono do minimum – broń nakierowywano na cel wzdłuż białego pasa namalowanego pośrodku lufy. W przypadku prowadzenia ognia pośredniego, kierunek ostrzału wytyczano dwoma prętami celowniczymi, umieszczonymi na wzniesieniu zasłaniającym cel przed wzrokiem obsługi granatnika.
Produkcja seryjna l.Gr.W.36 trwała do czerwca 1943 r., w sumie powstało 31836 sztuk granatników tego typu. W toku produkcji seryjnej wprowadzono jednak kilka mniej lub bardziej istotnych modyfikacji granatnika. Przykładowo ostatnia wersja produkcyjna l.Gr.W.36 z lat 1942-43 charakteryzowała się brakiem zgrubienia na obrzeżu wylotu lufy i wzmocnieniem rejonu komory nabojowej.
Granatniki l.Gr.W.36 stanowiły uzbrojenie wszystkich plutonów piechoty armii niemieckiej, nie tylko w zwykłych dywizjach piechoty, ale i dywizjach strzelców górskich, czy też strzelców spadochronowych. Były one wykorzystywane zarówno w Wehrmachcie i Waffen-SS. Typowa niemiecka dywizja piechoty w początkowym okresie wojny dysponowała 84 granatnikami l.Gr.W.36. W każdym z 3 pułków piechoty znajdowało się 27 granatników (3 bataliony piechoty w składzie 3 kompanii strzeleckich, każda z 3 granatnikami). Ponadto 3 granatniki znajdowały się w kompanii kolarzy, wchodzącej w skład dywizjonu rozpoznawczego.
W każdym plutonie strzeleckim była jedna sekcja z trzema żołnierzami i granatnikiem l.Gr.W.36. Dowódca sekcji był uzbrojony w karabin oraz wyposażony m.in. w lornetkę i dwa pręty celownicze. Przenosił on jedną skrzynkę amunicyjną z 10 granatami kal. 50 mm. Celowniczy i ładowniczy l.Gr.W.36 byli uzbrojeni w pistolety. Gdy granatnik był rozłożony, celowniczy przenosił na plecach płytę oporową, natomiast ładowniczy przenosił na plecach lufę. Obaj nieśli jednocześnie w rękach po dwie skrzynki amunicyjne. Gdy l.Gr.W.36 był złożony, celowniczy przenosił broń i jedną skrzynkę amunicyjną, pozostałe trzy skrzynki niósł ładowniczy. W sumie sekcja l.Gr.W.36 dysponowała 50 granatami kal. 50 mm.
Od 1942 r. granatniki stopniowo wycofywano z jednostek pierwszoliniowych – było to związane m.in. z wprowadzeniem do uzbrojenia Wehrmachtu specjalnej nasadki na lufę karabinu Mauser 98k, pozwalającej wystrzeliwać na odległość około 250 m granaty odłamkowe i ppanc., a także szerszym zastosowaniem moździerzy kal. 81 mm.1 lutego 1945 r. według spisów inwentarzowych armii niemieckiej dysponowała ona jeszcze 3953 sztukami l.Gr.W.36.

[b]Podstawowe dane taktyczno-techniczne:[/b]
kaliber: 50 mm; długość lufy: 465 mm; masa całkowita:14,2 kg; donośność: 50-550 m; kąt podniesienia lufy: 42-85°; kąt ostrzału w płaszczyźnie poziomej: 17° w lewo i w prawo; prędkość początkowa pocisku: 75 m/sek.; szybkostrzelność: 15-25 strz./min.; masa granatu: 900 g.

[b]Granatniki l.Gr.W.36 w zbiorach Muzeum Wojska Polskiego[/b]
W zbiorach muzeum znajdują się 4 egzemplarze granatnika tego typu, w tym jeden zdobyty pod koniec II wojny światowej przez żołnierzy polskiej 1. Dywizji Pancernej.

Mariusz Skotnicki