Hotchkiss wz.1914 kal. 8 mm był podstawowym ciężkim karabinem maszynowym używanym przez armię francuską podczas obu wojen światowych.
Broń samoczynna, wykorzystuje zasadę odprowadzania gazów prochowych przez boczny otwór w lufie. Gazy te działają na tłok, który uruchamia mechanizmy broni. Chłodzenie powietrzem; w celu lepszego akumulowania i oddawania nadmiaru ciepła na lufie osadzono pięć masywnych, metalowych żeber. Karabin zasilany był z krótkich blaszanych taśm 24 nabojowych lub długich 251 nabojowych ogniwowych, także blaszanych.
Zasada działania karabinu (odprowadzanie gazów prochowych) oparta była na pomyśle austriackiego rusznikarza Adolfa von Odkolek, który w 1893 roku sprzedał prawa patentowe prywatnej francuskiej firmie Hotchkiss. Konstrukcja poddana została modyfikacjom, przeprowadzonym przez Amerykanina Laurence’a Beneta i Francuza Henri’ego Mercié i w 1897 roku pojawił się pierwszy seryjny cekaem – Mitrailleuse Hotchkiss Modele 1897 (Mle 1897), a wkrótce potem udoskonalony wzór 1900 (Mle 1900), którego udany bojowy debiut nastąpił w latach 1904-1905 podczas wojny rosyjsko-japońskiej (znajdował się na uzbrojeniu armii japońskiej). Masowa produkcja nieco uproszczonego wzoru 1914 (Mle 1914) ruszyła w chwili wybuchu I wojny światowej.
Hotchkiss wz. 1914 był jedynym udanym i masowo produkowanym ciężkim karabinem maszynowym chłodzonym powietrzem (standardem były chłodnice wodne), aż do czasu pojawienia się rewolucyjnego niemieckiego MG 34. Do zalet tej broni zaliczyć należy solidną budowę i małą ilość części składowych, a także niezawodne działanie. Wadą były niewątpliwie długość, duży ciężar i niewygoda przy przenoszeniu samego karabinu, znacznie zresztą utrudnione przy nagrzanej broni.
Cekaemy Hotchkissa używane były także przez Polaków. Broń znajdująca się na stanie organizowanej we Francji tzw. Błękitnej Armii gen. Hallera trafiła wraz z tą formacją w 1919 r. do kraju i została wykorzystana w walkach o wschodnie granice. Hotchkissy pozostały na uzbrojeniu polskiej armii w latach dwudziestolecia międzywojennego, a cekaemy dostosowane do amunicji mauserowskiej (7,92 mm), oznaczone wzorem 1925, wykorzystano m.in. do uzbrojenia czołgów rozpoznawczych – popularnych tankietek. Kilkaset Hotchkissów trafiło także do polskiej armii organizowanej we Francji po klęsce wrześniowej.
Podstawowymi częściami karabinu są: lufa z żebrami i komorą gazową, komora zamkowa, mechanizm zamkowy (składający się z trzonu, tłoka gazowego, wyrzutnika, rączki zamkowej, sprężyny powrotnej i spustu), donośnika nabojów, tylca i chwytu. Na lufie mocowano tłumik płomienia. Broń osadzana była na trójnożnej podstawie, przy czym podstawę wz. 1915 (tzw. Omnibus) zastąpiono w trakcie pierwszej wojny światowej lżejszą i prostszą – wzoru 1916. Składała się ona z dźwigara, nóżek i kadłuba, przy czym ten ostatni łączy wszystkie części podstawy. Kadłub posiada oś, która umożliwia obrót poziomy dźwigara z umocowanym karabinem o 360 stopni, natomiast śruba elewacyjna będąca częścią dźwigara pozwala na zmianę kąta podniesienia lufy. Końce nóżek zaopatrzone są w ostrogi, które podczas strzelania zagłębiają się w ziemię, dodatkowo stabilizując całą broń.
Dane taktyczno-techniczne:
Ciężar – 25 kg, ciężar podstawy – 24 kg, długość lufy – 800 mm, kaliber – 8 mm
Michał Mackiewicz