Odziały tego typu powstały już za panowania Jana III Sobieskiego, ale bliżej są nam znane z czasów Augusta II oraz jego syna Augusta III dzięki ikonografii, a także opisowi Jędrzeja Kitowicza. Z okresu panowania Wettinów znamy trzy chorągwie janczarskie, jedna za czasów Augusta II była chorągwią gwardii królewskiej, dwie pozostałe należały do hetmanów wielkich koronnego i litewskiego. Chorągwie janczarskie otrzymały oficjalną organizację zimą 1717 roku stając się przy tym jednostkami przybocznymi hetmanów wielkich. Komendy jakie w nich obowiązywał był wydawane w języku niemieckim.
Pierwszym hetmanem w armii koronnej, który utrzymywał przy swoim boku janczarów był Adam Mikołaj Sieniawski, który sprawował urząd hetmana wielkiego w latach 1706 – 1726, następnie po nim urząd hetmana wielkiego sprawował Stanisław Rzewuski w latach 1726 – 1728 i on również utrzymywał przy swoim boku janczarów jako jednostkę reprezentacyjną. Budżet jednostki został ustalony na 150 porcji, a w jej skład wchodziło trzech oficerów, około 40 podoficerów oraz szeregowych a także kilku muzykantów. Po śmierci S. Rzewuskiego w latach 1728 – 1735 na stanowisku hetmana wielkiego nastąpił vacat, ale nie znaczyło to rozwiązania chorągwi janczarskiej. Za zgodą Augusta II Mocnego oddział janczarów został przejęty przez generalnego regimentarza Stanisława Poniatowskiego w roku 1729. W roku 1735 na stanowisku hetmana wielkiego koronnego widzimy Józefa Potockiego, który objął również opieką oddział janczarski tworząc z niego wzorem swoich poprzedników jednostkę przyboczną. Chorągiew liczyła 99 porcji, co dawało około 50 żołnierzy i muzykantów w oddziale. J. Potocki sprawował swój urząd do 1751 roku, wówczas to nastąpił roczny vacat na urzędzie hetmana wielkiego koronnego, jednakże nie spowodowało to rozwiązania chorągwi janczarskiej, którą już w 1752 roku objął Jan Klemens Branicki, hetman wielki koronny w latach 1752 – 1771. Za jego czasów doszło do niewielkiej reorganizacji chorągwi janczarskiej, która przede wszystkim polegała na zmniejszeniu liczby muzykantów z 12 osób do 8. Na utrzymanie jednostki przeznaczano około 100 porcji, a w jej skład wchodził: jeden rotmistrz, porucznik, chorąży, czausz, cyrulik, 4 kaprali oraz 50 szeregowych. W latach Chorągwie janczarskie wchodziły w skład armii koronnej oraz litewskiej jako oddziały przyboczne hetmanów. Pełne nazwy brzmiały:

Chorągiew Janczarska Buławy Wielkiej Koronnej
Chorągiew Janczarska Buławy Wielkiej Litewskiej
W grudniu 1780 roku zmieniono nazwę chorągwi z janczarskiej na strzelecką w armii Wielkiego Księstwa Litewskiego, zapiski o chorągwi janczarskiej hetmana wielkiego koronnego urywają się po 1775 roku.
Wygląd oddziałów janczarskich znajdujących się przy boku hetmanów przedstawia nam w sposób barwny ale i szczegółowy Jędrzej Kitowicz w swoich pamiętnikach. Pamiętnikarz podkreśla, iż barwa munduru w chorągwiach zależała od aktualnego hetmana. W skład ubioru wchodził kołpak, którego nazwa wywodzi się od tureckiego słowa kalpak odnoszącego się do tureckiego nakrycia głowy bez daszka. Najczęściej o kształcie cylindrycznym zakończona szpiczasto. Na modłę turecką na blachę zakładano tkaninę, która opadała na plecy. Dodatkowo mocowano do niego długie kity, w postaci piór, opadających na plecy. Wierzchnie okrycie stanowiła kiereja z tureckiego zwana kereke, czyli szeroki, męski, najczęściej ocieplany futrem płaszcz wyglądający trochę jak szuba lub opończa, z rękawami o długości dochodzącej do łokcia. Noszona przez piechotę janczarską nie była podszyta, krój prosty, sięgała zazwyczaj aż do kolan. Dodatkowo do niej przyszyty nicią nieduży stojący kołnierz. Pod spodem noszono żupan długi do kolan, zapinany na haftki od pasa w górę. Zgodnie z rozporządzeniem szefa chorągwi kołnierz żupana obszywany był nicią w kolorze kierei. Do tego zakładano spodnie szerokie na wzór wschodni, z sukna, związywane w pasie sznurkiem, a od XVIII wieku sznurek zastąpiono pasem skórzanym nabijanym ćwiekami. Buty skórzane, wysokie w zależności od pory roku żółte bądź czarne.
Broń żołnierzy chorągwi janczarskich również wzorowana była na uzbrojeniu Tureckim. Początkowo używano janczarek – lekkich karabinów z zamkiem skałkowym z charakterystyczną kolbą o wielobocznym przekroju, jednakże w późniejszym okresie najprawdopodobniej używali karabinu skałkowego Saskiego wzór 1722, a w latach 50 XVIII wieku przezbrojono ich w karabiny saskie wzór 1744, oba produkowane w wytwórni broni w Suhl. Karabin w czasie marszu zawieszany na flintpasie – skórzany pas – koloru czarnego. Jako broni białej żołnierze i podoficerowie używali szable wzorowanych na tureckie bądź tasaków. Przez lewe ramię żołnierz przewieszoną miał małą ładownicę wykonaną ze skóry, czernioną.

Jarosław Godlewski