Armia rosyjska od początku XX wieku dysponowała busolą kierunkową oryginalnej konstrukcji. Było to zasługą kapitan Włodzimierza Adrianowa, bardzo uzdolnionego kartografa i topografa. Urodzony w 1875 roku w Petersburgu, całe swoje zawodowe życie związał z geodezją. Do wybuchu rewolucji bolszewickiej służył w Korpusie Topografów Wojskowych. Wcześniej, w 1907 roku, skonstruował busolę własnego pomysłu. Odznaczała się ona lekkością i małymi wymiarami. W odróżnieniu od innych konstrukcji można ją było nosić na przegubie jak zegarek. Była przez to szczególnie przydatna zwiadowcom, oddziałom górskim i wszędzie tam gdzie z braku miejsca trudno było się posługiwać zwykłą busolą.
W. Adrianow przetrwał szczęśliwie rewolucję i zawieruchę wojenną. W nowej rzeczywistości politycznej kontynuował karierę jako cywil. Był między innymi wydawcą i redaktorem „Atlasu SSSR” wydanego w 1928 roku. Ciekawostka jest, że jako utalentowany typograf był współautorem herbu sowieckiej Rosji i wielu projektów druków urzędowych ( m.in. prawa jazdy). Zmarł w 1938 roku w Ostaszkowie.
Busole systemu Adrianowa składały się z podstawy wykonanej z metalu niemagnetycznego lub bakelitu z zamontowaną podziałką, szkła z naniesioną strzałką oraz igły magnetyczną z blokadą. Na zewnątrz znajdował się pierścień z muszką i szczerbinką pełniącymi rolę celownika. Całość konstrukcji była niezwykle prosta. Do noszenia na ręce służył skórzany pasek przewleczony przez dwa uszka na korpusie.
W Rosji sowieckiej busole tego rodzaju używana była niemal do końca istnienia ZSRR. W Wojsku Polskim w ograniczonych ilościach znalazły się po pierwszej wojnie światowej. Ponownie pojawiły się w oddziałach I i II Armii Wojska Polskiego i wykorzystywano je co najmniej do lat pięćdziesiątych.
Prezentowany egzemplarz wyprodukowany został w Polsce w 1952 roku.
Wymiary: 6 cm x 5,5 cm x 1,5 cm.
Marcin Ochman
Zobacz także:
[word=Jan Bezard]Jan Bezard[/word]
[word=Busola kierunkowa systemu Bezarda]Busola kierunkowa systemu Bezarda[/word]
[word=Kompas artyleryjski „AK”]Kompas artyleryjski „AK”[/word]